Wracając jeszcze do modernizacji bombowców frontowych Su-24M to pewnie mało kto pamięta że swego czasu na MAKS wystawiono po prawdzie dwa warianty modernizacji, proponowanej przez NAPO:
Su-24M2 (b/n 38), wystawa statyczna oraz w locie
Su-24SM (b/n 39), wystawa statyczna
Przy czym jak dobrze wiemy obecnie wariantu modernizacji Su-24SM się nie stosuje, zaś WWS zdecydowała się na Su-24M2, podobnie jak wojska lotnicze Algierii, modernizujące swoje Fencery do standardu Su-24MK2 a właściwie u nich się to nazywa Su-24bis.
Ostatnimi czasy przyjrzałem się nieco głębiej całej historii modernizacji Su-24M należących do WWS i jak się okazuje z tą całą modernizacją jest pewien drobny kłopot i informacje które można przeczytać na ich temat są co najmniej nieścisłe i wprowadzające w błąd. Otóż jak się okazuje, według osób powiązanych z zakładami NAPO w Nowosybirsku w rzeczywistości żadna z jednostek liniowych WWS nie używa Su-24M z systemem SWP-24 (Specjalizowanego Podsystemu Wyliczającego) zmodernizowanego przez kompanię Gefest IT. Tak zmodernizowany Su-24M używany jest jedynie w 4.CBP w Lipiecku oraz ew. w 929 GLIC w Achtubińsku w ilości egzemplarzy nie przekraczającej 7-8 sztuk. Kilka modernizowanych samolotów Su-24M z pakietem SWP-24 z Lipiecka ostatnimi czasy zwróciło również uwagę mediów m.in. poprzez udział w manewrach Zapad 2009 na Białorusi, mylnie nazywając te maszyny Su-24M2 (swoją drogą w manewrach uczestniczyło też kilka modernizowanych Tu-22M3 z systemem SWP-24-22). Co interesujące, wg. komentarza osób związanych z NAPO, filmik zalinkowany przez foxbata155 nie przedstawia w istocie Su-24M2 z NAPO tylko inny wariant modernizacji tej maszyny. Chciałoby się w tym miejscu zapytać: o co tu kur.. chodzi?
Otóż jak się okazuje zmodernizowany Su-24M2, który jest na wyposażeniu 302.BAP w ilości sztuk 24 w Perejasławsku na Dalekim Wschodzie i której ostatnie maszyny dotarły tam 10 grudnia 2009 roku (finalizując tym samym dwuletni kontrakt na dostawy) nie ma nic wspólnego z pakietem SWP-24 proponowanym przez kompanię Gefest IT. Jak się okazało Su-24M2 na wyposażeniu 302.BAP jest w istocie wariantem modernizacji proponowanym przez NAPO, w tych też zakładach zaprojektowana została baza elementowa tej modernizacji i nie ma w niej systemu SWP-24. Podsumowując, wyjaśnienie tego stanu rzeczy jest stosunkowo proste: na dzień dzisiejszy istnieją dwaj dostawcy bazy elementowej do modernizacji bombowców frontowych Su-24M:
- kompania OAO "NAPO" w Nowosybirsku, proponująca pakiet modernizacji Su-24M2, używana w 4.CBP oraz w 929 GLIC;
- kompania Gefest IT, proponująca pakiet zatutuowany "Modernizacija samolieta Su-24M(MK)" na bazie elementowej systemu SWP-24, użytkowana w 302.BAP;
Wniosek z tego jest taki że ulotki kompanii Gefest IT nie dotyczą Su-24M2, zresztą w ogóle ANI RAZU nie pada w nich to oznaczenie. Jest jedynie mowa o
"modernizacji samolieta Su-24M(MK)" w oparciu o elementy systemu SWP-24. Dla odmiany Su-24M2 jest propozycją modernizacji oferowaną przez holding Suchoja za pośrednictwem w NAPO w Nowosybirsku i to właśnie ten wariant wszedł na wyposażenie WWS, a konkretnie dotychczas jednego pułku - wspomnianego 302.BAP. Ponieważ zaś broszurki Gefest IT dotyczą ich własnego produktu, stąd zakres modernizacji Su-24M2 w wydaniu NAPO pozostaje nieznany (chyba że o czymś nie wiem) - najprawdopodobniej dotyczy jedynie dostosowania maszyny do kilku typów nowego uzbrojenia (m.in. H-31A/P oraz H-59MK2). Warto tu nadmienić że właśnie w chwili obecnej ważą się losy modernizacji Su-24M2 z NAPO - okazuje się bowiem iż po realizacji kontraktu na dostawę do 302.BAP rosyjskie WWS są bardziej skłonne przyjąć na uzbrojenie dla odmiany modernizowany Su-24M + SWP-24 proponowany przez spółkę Gefest IT, uznając ten wariant za nowocześniejszy, system SWP-24 bardziej perspektywiczny i lepiej sprawujący się w dzisiejszych realiach bojowych... przynajmniej takie wrażenie wynoszono ponoć z manewrów. Natomiast NAPO miałoby w zasadzie skupić się na dzień dzisiejszy wyłącznie na produkcji Su-34 i ew. remontach oraz przedłużeniu resursu pozostających w linii Su-24M, zarówno należących do WWS Rosji jak i samolotów Algierii.
Jednocześnie w tej chwili zupełnie już nie wiem z którą z wymienionych modernizacji mają coś wspólnego nadmienione wcześniej podwójne kontenery na górnej części kadłuba u statecznika pionowego? Może jednak bliżej im do Su-24M2 proponowanego przez NAPO, bo w broszurkach Gefest IT mi dostępnych niestety nie ma o nich słowa. Z drugiej strony jest wręcz przeciwnie - na Su-24M zmodernizowanym przez Gefest IT (widoczne logo) te kontenery widać, natomiast na Su-24M2 proponowanym przez NAPO - wręcz przeciwnie.
Modernizowany Su-24M z systemem SWP-24 wg. propozycji Gefest IT. Widoczne logo przedsiębiorstwa.
Modernizowany Su-24M2 n/b 38 wg. propozycji NAPO. Podsumowując to wszystko moim zdaniem w dzisiejszych realiach najbardziej prawdopodobny wariant rozwoju sytuacji jest jednak taki że Su-24M należące do WWS modernizowane będą jednocześnie przez oba przedsiębiorstwa (NAPO oraz Gefest IT) jednocześnie. Po prostu wpływ/lobby Suchoja (stojącego za NAPO) nadal jest znaczny, zaś ponieważ jednocześnie system SWP-24 proponowany przez konkurenta dostał ostatnio bardzo dobre rekomendacje, więc można się spodziewać że obie firmy dostaną jakieś kontrakty w najbliższym czasie. Gefest IT najprawdpopodobniej do modernizacji i remontów Su-24M certyfikuje Lotniczy Zakład Remontowy nr. 514 w Rżewie (ОАО "514 ARZ"). Wyłącznie remonty Su-24M przeprowadza również wspomniany już gdzie indziej 20 ARZ. Przy czym wcale nie zdziwiłbym się jakby rozwiązania proponowane przez obydwie firmy zostały przyjęte na uzbrojenie pod identycznym oznaczeniem (sic!), tj. Su-24M2. Wtedy rozróżnienie obu maszyn i zorientowanie się co jest grane będzie wówczas niezwykle kłopotliwe.
Na marginesie też można dodać że w całkiem zaawansowanym stadium są już prace nad bazą elementową Su-24M3 (sic!), ponoć bardziej konkurencyjny wobec Su-24M (SWP-24) aczkolwiek moim zdaniem jest mało prawdopodobne aby ten wariant ujrzał światło dzienne.
