Forum Miłośników Symulatorów Lotniczych
Lotnisko => Lotnictwo wojskowe z epoki II Wojny Światowej => Wątek zaczęty przez: Boba Fett w Maja 23, 2006, 15:02:47
-
Ostatnio czytałem coś w necie na temat naszych pilotów na wschodzie. Moje pytanie jako laika w temacie tego epizodu w historii. Jak wyglądało tworzenie naszych jednostek, kto latał, czy mieliśmy tam kogoś tak słynnego jak Urbanowicz, Horbaszewski itd. ? Po prostu, wszyscy pieją o naszych zachodnich dywizjonach jak by przemilczając tą wschodnią epopeje. Na czym latali ? Jak wyglądał ich szlak wojenny ? Znając historie nie spodziewam się cudów ale może warto wspomnieć o ich walce. Chyba, że nie ma o czym....
Pozdrawiam
-
http://www.roman.biskupin.wroc.pl/zsrrmenu.html
Sukcesów trochę mało ale takie były realia. Warto nadmienić że ostatni Niemiec zestrzelony przez Polaka należy do 1 PLM "Warszawa". Polaka piszę specjalnie bo przedostatni zestrzelił obywatel sowiecki latający w tej samej jednostce :). Zresztą bardziej chyba cenioną jednostką przez Sowietów był pułk szturmowy.
-
1 Pułk Lotnictwa Myśliwskiego "Warszawa"
Sformowany 20 sierpnia 1943 rozkazem nr 1 Dowódcy Korpusu Polskich Sił Zbrojnych w ZSRR z dnia 19.08.1943, później (30.08.1944) wszedł w skład 1 Dywizji Lotniczej, przemianowanej z kolei na 4 Mieszaną Dywizję Lotniczą (31.10.1944).
W porównaniu z jednostkami Polskich Sił Powietrznych na zachodzie organizacja jednostek lotnictwa na wschodzie była krańcowo odmienna - podstawą organizacji był pułk lotniczy, składający się z 3 eskadr po 3 klucze (po 4 samoloty). 1 PLM został zorganizowany na podstawie etatu gwardyjskiego pułku lotnictwa myśliwskiego nr 015/364 (GIAP), który był nieco odmienny (bardziej rozbudowany) od "zwykłego" (IAP) 015/284.
(http://img218.imageshack.us/img218/1618/1plm6pg.jpg) (http://imageshack.us)
Pułk posiadał:
- 40 samolotów bojowych (36 w eskadrach i 4 maszyny rezerwowe)
- 2 samoloty szkolne
Personel:
- 46 pilotów
- 3 inżynierów
- 20 techników
- 63 mechaników
- 87 pozostały personel techniczny
- 22 inny personel pułku
czyli razem 241 żołnierzy w tym:
- 80 oficerów
- 151 podoficerów
- 10 szeregowych
Pułk był uzbrojony w samoloty bojowe Jak-1M i Jak-9 oraz samoloty szkolne UT-2.
Trochę statystyki:
od 23 sierpnia 1944 do 4 maja 1945 pułk:
- wykonał 1401 lotów bojowych w czasie łącznym 1393h
- stoczył 56 walk powietrznych w trakcie których zestrzelił 8 FW-190 i 1 Bf-109
- wykonał 394 ataki szturmowe w trakcie których zniszczył m.in. 40 samochodów, 11 parowozów, 2 pociagi towarowe, 10 baterii art. plot. i 1 samolot Ju-52 na ziemi
W czasie działań bojowych straty wyniosły 16 ludzi, ale obejmuje to też straty personelu na ziemi. Straty w sprzęcie to 12 samolotów, ale nie mam danych ile w wyniku walk powietrznych, a ile podczas ataków na cele naziemne czy na skutek innych działań frontowych albo awarii, wypadków itp. Wg. mojego rozeznania zginęło w czasie walk 5 pilotów - nie mam pewności czy w walce czy w czasie walk? (nie licząc wypadków podczas szkolenia przed wejściem jednostki do walki).
Przez pułk przewinęło się znacznie więcej samolotów niż wynikało to z etatu - w trakcie działalności szkoleniowej (a była to pierwsza polska jednostka lotnicza na wschodzie) pułk posiadał np. 1 kwietnia 1944 aż 45 samolotów Jak-1 oraz szkolne 7 Jak-7 i 8 UT-2. W pułku znajdował się ponadto 1 Po-2 i jeden I-16 typ 24 (podobno "maszyna osobista jednego z radzieckich instruktorów" - własny samolot! w Związku Radzieckim!, ustosunkowany jakiś musiał być :020:).
Obsada personalna 1 PLM (23.08.43 - 09.05.45)
(http://img61.imageshack.us/img61/8760/lista1plm8dj.th.jpg) (http://img61.imageshack.us/my.php?image=lista1plm8dj.jpg)
2 Pułk Nocnych Bombowców "Kraków"
Dość nietypowa jednostka bo rolę bombowców pełniły samoloty łącznikowe Po-2 (U-2).
Rekrutacja personelu była też ciekawa bo część z nich pochodziła z ponadetatowych lotników ze
sformowanego wcześniej 1 PLM oraz z ochotników z 3 Dywizji Piechoty (nie mających nic wspólnego z
lotnictwem). Rozpoczecie formowania 1 kwietnia 1944, pierwsze wejście do walki w nocy z 11/12
września 1944 w rejonie Nowego Bródna (w ramach operacji praskiej).
2 PNB "Kraków" był w składzie 1 Dywizji Lotniczej (potem przemianowanej na 4 Mieszaną Dywizję
Lotniczą) - podobnie jak 1 PLM "Warszawa" i 3 Pułk Lotnictwa Szturmowego.
Organizacja 2 PNB
(http://img103.imageshack.us/img103/245/2pnb2jp.jpg) (http://imageshack.us)
Pułk był zorganizowany wg. nieco zmodyfikowanego etatu Pułku Nocnych Bombowców nr 015/261 i posiadał 32 samoloty bojowe typu Po-2 w wersji "bombowej" - 1 km na obrotnicy i 200 kg bomb.
Stan etatowy:
- 35 pilotów
- 34 nawigatorów
- 3 inzynierów
- 16 techników
- 33 mechaników
- 12 pozostały personel techniczny
- 21 inni żołnierze
Razem 154 żołnierzy w tym:
- 101 oficerów
- 44 podoficerów
- 9 szeregowych
Udział w walkach:
- W ciągu 8 miesięcy 2 PNB wykonał 2121 lotów bojowych (w tym 183 ze zrzutami dla Powstania Warszawskiego).
- zrzucono 242 tony bomb i 18,5 ton zaopatrzenia
- zniszczono 265 dział i moździerzy, 230 samochodów, 11 wagonów i zburzono 320 budynków - punktów oporu oraz 45 składów paliw i amunicji.
Taktyka walki polegała często na nadlatywaniu w nocy nad pozycję nieprzyjaciela z wyłączonym silnikiem i uruchamianiu go dopiero po zrzucie bomb - w sumie to zdziwienie i podziw dla tych gości, walczyli tym co dostali, ale wyłączanie silnika "kukuruźnika" nad frontem i nadzieja, że potem w locie "odpali" - bo jak nie to lądowanie przymusowe - w nocy! Ponoć pilotów samolotów torpedowych nazywano "następnymi po kamikadze", no to ci z goście mają u mnie trzecie miejsce.
3 Pułk Lotnictwa Szturmowego
Była to w zasadzie jednostka radziecka odkomenderowana z 6 Armii Lotniczej do LWP w celu umożliwienia stworzenia Dywizji Lotniczej (były już sformowane 1 PLM i 2 PNB). Jednostka początkowo posiadała wyłącznie radziecki personel wymieniany stopniowo przez Polaków, w miarę napływania przeszkolonych kadr ze szkół lotniczych - w zasadzie do końca wojny było to 18 strzelców pokładowych (październik 1944) i 5 pilotów (marzec 1945).
Etat pułku 015/282
(http://img74.imageshack.us/img74/5233/3plsz4ac.jpg) (http://imageshack.us)
Wyposażenie to 32 samoloty bojowe (IŁ-2m3) i 2 inne (Po-2)
Stan etatowy:
- 32 pilotów
- 32 strzelców pokładowych
- 3 inzynierów
- 15 techników
- 47 mechaników
- 68 pozostały personel techniczny
- 31 inni żołnierze
Razem 228 żołnierzy w tym:
- 73 oficerów
- 137 podoficerów
- 18 szeregowych
W trakcie walk w składzie LWP pułk:
- wykonał 1150 lotów bojowych
- zniszczył: 13 czołgów, 2 samoloty, 1 statek transportowy ("Borisi"), 4 barki, 672 samochodów, 317 innych pojazdów, 179 wagonów, 16 parowozów, 9 cystern kolejowych, 110 dział, 24 bateria moździerzy, 39 baterii plot itd. (ocenia się, ze zabito około 4 tys. żołnierzy npla)
- zestrzelono 4 samoloty
Straty: 18 samolotów, 5 zabitych pilotów i 7 strzelców pokładowych.
To tyle jeżeli chodzi o 4 Mieszaną Dywizję Lotniczą, jednostkę która w pełnym zakresie uczestniczyła w walkach - pozostałe jednostki Ludowego Lotnictwa Polskiego były praktycznie w fazie formowania, szkolenia lub weszły do walki w bardzo ograniczonym zakresie pod koniec wojny
(http://img246.imageshack.us/img246/7730/organizacjallp9gq.th.jpg) (http://img246.imageshack.us/my.php?image=organizacjallp9gq.jpg)
Pozostałe jednostki lotnicze LWP:
1 Dywizja Lotnictwa Bombowego - pułki nie osiągnęły gotowości bojowej do zakończenia wojny
3 Pułk Lotnictwa Bombowego (30 Pe-2 i 1 UPe-2)
4 Pułk Lotnictwa Bombowego (32 Pe-2 i 1 Po-2)
5 Pułk Lotnictwa Bombowego (30 Pe-2 i 2 Ła-5)
2 Dywizja Lotnictwa Szturmowego
6 Pułk Lotnictwa Szturmowego (30 IŁ-2, 1 UIŁ-2 i 1 Po-2) - walczył od 25.04.45 (134 loty bojowe)
7 Pułk Lotnictwa Szturmowego (29 IŁ-2 i 3 inne) - walczył od 25.04.45 (90 lotów bojowych)
8 Pułk Lotnictwa Szturmowego (28 IŁ-2 i 1 UIŁ-2) - walczył od 25.04.45 (104 loty bojowe)
3 Dywizja Lotnictwa Myśliwskiego
9 Pułk Lotnictwa Myśliwskiego (31 Jak-9, 3 Jak-3 i 1 Po-2) - walczył od 25.04.45 (216 lotów bojowych)
10 Pułk Lotnictwa Szturmowego (30 Jak-9, 2 Jak-3 i 1 Po-2) - walczył od 25.04.45 (254 lotów bojowych, 7 zestrzeleń)
11 Pułk Lotnictwa Szturmowego (35 Jak-9, 4 Jak-3 i 2 Po-2) - walczył od 25.04.45 (329 lotów bojowych, 2 zestrzelenia)
Podporządkowane bezpośrednio Dowództwu Lotnictwa WP:
12 Samodzielny Pułk Lotnictwa Sanitarnego (32 Po-2) - walczył od 18.12.44 (278 lotów na ewakuację)
13 Samodzielny Pułk Lotnictwa Transportowego (31 Po-2, 1 Szcze-2) - walczył od 11.44 (666 lotów transportowych)
14 Samodzielny Pułk Lotniczy Rozpoznania i Korygowania Ognia Artylerii (16 IŁ-2 i 5 Po-2)
15 Samodzielny Zapasowy Pułk Lotniczy (17 UT-2, 6 Jak-1, 3 Jak-7, 5 Jak-9, 7 IŁ-2, 4 UIŁ-2, 3 Po-2, 2 Pe-2, 1 UTI-4)
17 Samodzielny Pułk Lotnictwa Łącznikowego (32 Po-2) - walczył od 12.44 (817 lotów łącznikowych)
-
Oto mój starutki post z DWS dotyczacy zwycięstw i strat Warszawy:
Wracając do 1PLM Warszawa - oto lista zestrzałów - potwierdzonych (9 w g K. Sławińskiego) i prawdopodobnych:
Kalinowski - 2 FW 190
Bojew, Szyrokun, Kozak, Chaustowicz, Szwarc, Bobrowski - po 1 FW - 190,
Wierbicki - 1 Bf 109
zestrzały prawdopodobne lub uszkodzenia - Konieczny, Kalinowski, Chromy(ponadto Chromy, wg własnej relacji, wraz z innym pilotem rozstrzelał startującego Bf 109 nieuwzględnoinego w tym wykazie), Łazar plus 2 NN.
Straty w boju spowodowane przez LW - J. Gościumiński 13 lutego 1945 - zestrzelony pierwszym atakiem z tylnej półsfery przez Bf 109 w okolicy Ogorzelin oraz A. Szyrokun - próbował wylądować na postrzelanym przez FW 190 samolocie - 23 kwietnia 1945. Ponadto od ognia plot - O. Matwiejew (nad Piłą, 14 lutego 45), A. Broch (Kołobrzeg, 15 marca), J. Tałdykin (Połczyn - Zdrój, 16 marca 45) i R. Wierzchnicki - wypadek lotniczy (20 kwietnia, Baranówko).
Warszawa wykonała1401 lotów bojowych, z tego na różne rodzaje rozpoznia (wzrokowe, fotograficzne) 552 loty. Pozostałe 849 to głównie loty na eskortę Ił-2 (576) i osłonę wojsk naziemnych 202. Stoczono 56 walk powietrznych.
Cóż - warto nabyć za grosze na Allegro "Lotnictwo Polski Ludowej 1944-1947" Izydora Kolińskiego. Agitka itp ale po przefiltrowaniu można kilka faktów wyłapać.
PS. Można dodać jako ciekawostkę, iż na zachodzie stan wiedzy o lotnictwie LWP jest szczątkowy. Jako dowód - informacja w wydanej w ubiegłym roku książce "Yakovlev aces of WW2" z Ospreya, iż 1 PLM Warszawa był jedynym polskim pułkiem biorącym udział w walkach...
-
Cóż - warto nabyć za grosze na Allegro "Lotnictwo Polski Ludowej 1944-1947" Izydora Kolińskiego. Agitka itp ale po przefiltrowaniu można kilka faktów wyłapać.
Moje "źródła" to:
Czesław Krzemiński, "Pułki Ludowego Lotnictwa Polskiego 1943-1945" - wydane w 1981 w serii "Biblioteczka Skrzydlatej Polski" nr.8
Całkiem sensowna seria, bardzo mało propagandy (jak na owe czasy) - praktycznie w wiekszości suche fakty dotyczące lotnictwa - zresztą były też publikacje z tej serii na temat lotnictwa we Francji czy Wielkiej Brytanii i w ogóle samolotów (np. są dwie bardzo ciekawe o samolotach I wojny światowej - wtedy chyba były to jedyne publikacje na ten temat), konstrukcji itp.
Mam z tej serii chyba ze 30 książeczek, wydania co prawda trochę "siermiężne", ale do dzisiaj czasem się przydają.
W tym temacie np.
"Samoloty myśliwskie w Lotnictwie Polskim"
"Samoloty bombowe i szturmowe w Lotnictwie Polskim"
"Samoloty na których walczyli Polacy"
- zawsze oprócz opisów samolotów (teraz wydają mi się prymitywne, ale w czasach gdy kończyłem podstawówkę była to kopalnia wiedzy :002:) jest tzw. rys historyczny i po "odsianiu" komentarza zawsze coś ciekawego się znajdzie: np. numery seryjne i roczniki produkcji Jaków czy IŁ-ów używanych w naszym lotnictwie czy tabele zwycięstw i strat.
Inne źródło wiadomości na temat lotnictwa polskiego "na wschodzie" to: Andrzej Morgała, "Polskie Samoloty Wojskowe 1939-45" wyd. 1976
Ogólnie ze starych książek wydanych w poprzednim ustroju można wiele wiedzy wyciągnąć jeżeli się tylko "odrzuci" propagandowe teksty i czasem poczyta "między wierszami".
-
Razor
Własnie sobie uświadomiłem, że książkę Krzemińskiego (książeczkę ;)) też gdzieś mam. Odruchowo poleciłem Kolińskiego gdyż to bite 500 stron papieru - opisany prawie każdy ciekawszy lot, mapy, wykresy, stan personalny itp.
O samym 1 PLM Warszawa traktuje książka K. Sławińskiego "Pierwszy warszawski".
PS. Ta książka o myśliwcach pierszej wojny to dzieło lubelskiego fizyka, znanego na całym świecie profesora Goworka.
-
Dziękuje Razorblade ! Dziękuje Panom ! Po prostu mała encyklopedia :) Skopiowałem sobie całość, bez zgody autora (Auuć! :002:)
Temat chyba niezbyt popularny, a zaprzeczyć nie można że 50 letni "epizod" z LWP gdzieś się zaczął ;)
Sądząc po nastawieniu "elit" do tej części naszej historii to jeszcze długo nie doczekamy się dogłębnej, prawdziwej publikacji o tamtych pilotach.
-
Pułk był uzbrojony w samoloty bojowe Jak-1M (...).
Uj dopiero zauważyłem - "Warszawa" nie mogła być uzbrojona w Jaki-1M, gdyż ten samolot nie był produkowany seryjnie.
-
Uj dopiero zauważyłem - "Warszawa" nie mogła być uzbrojona w Jaki-1M, gdyż ten samolot nie był produkowany seryjnie.
Z oznaczeniem Jak-1M jest małe zamieszanie wynikające z kilku faktów:
1. Był to Jak-1 z m.in. następującymi zmianami:
- zmiany w kółku ogonowym;
- zamieniona płyta pancerna 8mm na 75mm szkło pancerne za głową pilota;
- inna 3-częściowa osłona kabiny;
- obniżona tylna część kadłuba za kabiną;
- kilka innych zmian jak kształt wydechów, inaczej rozmieszczone światła itp.
(http://img227.imageshack.us/img227/95/jak1m6wo.th.jpg) (http://img227.imageshack.us/my.php?image=jak1m6wo.jpg)(http://img148.imageshack.us/img148/3293/jak1mkab1ce.th.jpg) (http://img148.imageshack.us/my.php?image=jak1mkab1ce.jpg)(http://img148.imageshack.us/img148/1696/jak1mexli4tr.th.jpg) (http://img148.imageshack.us/my.php?image=jak1mexli4tr.jpg)
2. Jak-1M został oblatany jesienią 1942 przez A.G.Proszakowa (*chociaż inne źródła podają że już 26.06.41 ukończono cykl prób zmodyfikowanej wersji Jak-1), ale faktycznie na skutek "trudnej sytuacji wojennej" nie został natychmiastowo wdrożony do produkcji.
3. Powyższe zmiany były jednak stopniowo wprowadzane do samolotów produkowanych (GAZ 153 Nowosibirsk - po przeniesieniu produkcji za Ural), co w konsekwencji doprowadziło samolot do standardu Jak-1M. Były jednak przez długi czas modele "przejściowe" z niektórymi tylko zmianami.
4. Oznaczenie Jak-1M było używane w Ludowym Lotnictwie Polskim dla samolotów otrzymanych przez 1 PLM - tak to jest ujęte w dokumentach, które można znaleźć w publikacjach na ten temat.
5. Czy nazywanie tych maszyn Jak-1M było do końca słuszne - nie wiem - wg. mnie tak ze względu na jednak wprowadzone zmiany, ale zawsze można nazywać go "Jak-1 późnych serii producyjnych" :003:. Np. Czesław Krzmiński w publikacji "Pułki Ludowego Lotnictwa Polskiego 1943-45" używa rzeczywiście oznaczenia Jak-1, a nie Jak-1M.
6. Nazewnictwo samolotów w siłach zbrojnych innych niż kraj producenta często bywa odmienne od oryginalnego jako przykład podaję "zamieszanie" z Jak-9D w Polsce:
- Radzieckie oznaczenie "Як-9д" odczytano jako Jak-1Ł - prawdopodobnie ze względu na nieczytelny w dokumentach znak д wzięty za л, znak pewnie był po prostu zatarty na dole (tzw. "kultura sztabowa" przy tworzeniu dokumentacji w ZSRR w czasie wojny była mało przestrzegana :020:), ale w konsekwencji powstała w Polskiej nomenklaturze "dodatkowa wersja" Jak-9 :002:
Zródła:
"Jak Figthers in action" - Hans-Heiri Stapfel oraz (*) "Polskie Samoloty Wojskowe 1939-45" - Andrzej Morgała.
W publikacji pt. "Истребители Як-1/3/7/9" również stosuje się oznaczenie Jak-1M dla samolotów pochodzących z produkcji od 1943 roku.
-
Jak-1M to "Moskit". Niejako prototyp Jaka-3. Seryjnie produkowana maszyna z modyfikacjami pokazanymi na rysunkach nosiła oznaczenie Jak-1b lub po prostu Jak-1.
Znajdziesz to w praktycznie każdej publikacji, która została wydrukowana po ukazaniu sie przełomowego dzieła Kuźniecowa - "Pierwyj Jak" w drugiej połowie lat 90 - o to to http://www.armybook.com/summary.html?code=0101002115. Od tamtej pory oznaczenie Jak-1M przez większość historyków przypisywano Moskitowi. Że w LWP oznaczano Jak-1M, lub po prostu Jak-1 wiem... Z resztą sami Rosjanie oznaczali tą maszyne w dokumentach jako Jak-1.
Nie polecałbym żadnego wydawnictwa z serii In action jako źródła wiedzy na temat sowieckich konstrukcji. To nie tyle moje zdanie lecz szeroko rozpowszechniona opinia.
-
Seryjnie produkowana maszyna z modyfikacjami pokazanymi na rysunkach nosiła oznaczenie Jak-1b lub po prostu Jak-1.
W publikacjach, które podałem M jest skrótem od Modifirowanyj (czy zmodyfikowany) - pewnie gdzieś tam nastąpiło przekłamanie - może używano tej nazwy potocznie, potem po prostu przyjęła się w dokumentach i tak już potem zostało - tak bywało przy różnych konstrukcjach, chyba teraz trudno już będzie wyjaśnić skąd wzieła się ta różnica w oznaczeniach.
Zgadzam się jednak, że lepiej używać nazwy prawidłowej - w takim razie ustalamy, że Jak-1b to nazwa oryginalna, natomiast Jak-1M było nazwą używaną w Lotnictwie Polskim.
czyli tekst powinien brzmieć:
"... 1 PLM był uzbrojony w samoloty bojowe Jak-1b (nazywane w Polsce Jak-1M) ..."
- podobnie jak dla pełnej informacji należałoby mówić o "wyposażeniu Polskiego Lotnictwa w samoloty Jak-9D (oznaczane w Polsce jako Jak-9Ł)"
Nie polecałbym żadnego wydawnictwa z serii In action jako źródła wiedzy na temat sowieckich konstrukcji.
Tu się zgodzę, zresztą nie tylko jeżeli chodzi o konstrukcje radzieckie. Staram się jednak dokonywać porównań różnych dostępnych mi publikacji, aby dojść do jakiś wspólnych wniosków.
Seria "in action" jest w zasadzie dobra tylko jako źródło rysunków i schematów.
PS. Swoją drogą to co podałeś wygląda na ciekawą książkę, nie czytałem - dzięki za informację, trzeba będzie uzupełnić lekturę :002:
-
Razor -"Pierwyj Jak" to biblia - bez tej książki nie byłoby np monografii AJ Press i wielu wielu innych. Do tego dodaj "Ja-9. Riadowyje niebies" - wielokrotnie przepisywana w Polsce... Myślę, że mógłbym zaskoczyć jeszcze kilka osób posiadanymi oryginalnymi książkami zza wschodniej granicy. Na kilka poluję lecz bez powodzenia. Co mnie martwi - 10 lat temu te książki były tanie jak barszcz. W Rosji i na Ukrainie wciąż są. Ale w Polsce osiągają chorendalne ceny w sklepach modelarskich i np - na Allegro. Dziś widziałem książkę o Mechkorpusach w 1941 roku- cena ok 250 rubli na oko. Polska cena wywoławcza 70 PLNB....
-
...
czyli tekst powinien brzmieć:
"... 1 PLM był uzbrojony w samoloty bojowe Jak-1b (nazywane w Polsce Jak-1M) ..."
- podobnie jak dla pełnej informacji należałoby mówić o "wyposażeniu Polskiego Lotnictwa w samoloty Jak-9D (oznaczane w Polsce jako Jak-9Ł)"
Miałem kiedyś możliwość współpracować z Rosjanami - inżynierami i technikami, pracującymi "u nas" w latach 1950 - 1960 (kilku z nich przebywało w Polsce jeszcze w latach siedemdziesiątych jako "doradcy techniczni"). Pochodzenie literki "M" w oznaczeniach tłumaczyli słowem "modernizowanyi" - niezależnie od zakresu modernizacji. Dotyczyło to dokumentacji technicznej czynności dla obu wersji (np tu-134 i tu 134A oraz Ił-62 i Ił-62M). Co ciekawe, w rozmowach podawali przykłady drugowojenne: Ił-2 / Ił2M , Jak-1 / Jak-1 M.
-
Miałem kiedyś możliwość współpracować z Rosjanami - inżynierami i technikami, pracującymi "u nas" w latach 1950 - 1960 (kilku z nich przebywało w Polsce jeszcze w latach siedemdziesiątych jako "doradcy techniczni"). Pochodzenie literki "M" w oznaczeniach tłumaczyli słowem "modernizowanyi" - niezależnie od zakresu modernizacji. Dotyczyło to dokumentacji technicznej czynności dla obu wersji (np tu-134 i tu 134A oraz Ił-62 i Ił-62M). Co ciekawe, w rozmowach podawali przykłady drugowojenne: Ił-2 / Ił2M , Jak-1 / Jak-1 M.
Tudzież, przynajmniej współcześnie, na ile mi się wydaje stosuje się również określenie "modyfirowanyi" (może "modyfikacjonyi"?) - "zmodyfikowany" ;) (Mam nadzieję że nie kaleczę języka). Dzisiaj na ogół, przynajmniej w oznaczeniach wojskowych (w OKB bywa różnie) tendencja jest taka, że modernizację danego typu oznacza się w taki sposób wtedy, kiedy ulepszony produkt oferuje dość wyraźnie lepszą jakość w stosunku do poprzednika. W międzyczasie oczywiście mogły się pojawić wersje w jakiś sposób ulepszone, ale wtedy najczęściej (np. w przypadku samolotu Su-24/Su-24M) albo nie nadawano nowego oznaczenia, rozróżniając samoloty po konkretnych seriach produkcyjnych, jeśli zmiany dotyczyły np. jedynie ukształtowania wlotów powietrza do silników, albo ostatecznie wymyślana jakąś inna literę oznaczenia. Ale jeśli na przykład instalowano nowe elementy awioniki zwiększające w wydatny sposób możliwości wynikające z przeznaczenia produktu, to nieraz uznawano, że jego nowa wersja zasługuje na sakramentne "M" w nazwie. To tyle OffTopicu, bo to przecież temat o LWP.
-
Witam,
mam gorącą prośbę do posiadaczy zdjęć samolotów używanych w 1 P.L.M. Warszawa. Od kilkunastu miesięcy, szukam wraz z kolegami dokumentacji związanej z kamuflarzem samolotu Jak 9 T, który byl na wyposarzeniu tego pułku od 1945 i brał udział w walkach w końcowych operacjach II WŚ.
Pewien ślad jest w posiadanej książce "Samoloty na których walczyli Polacy", jednak nieścisłości danych jest tak wiele w tej pozycji, że praktycznie przestałem ufać danym tam zawartym.
Co do zdjęć i eksponatów - to na sieci w przeważającej części dotyczą one "zielonych" Jak 9 D lub Jak 9 M.
Brak zupełnie zdjęć lub opisów technicznych kamuflażu "wojennego" dla Jak 9T. Wiem - było ich niewiele, ale może w Waszych zbiorach da się coś konkretnego odnaleść.
Dane te posłużą do zatwierdzenia oficjalnego tzw "skina" dla pilotów online symulatora Aces High 2.
Latam tam od kilku lat a koledzy moi wyprodukowali juz kilka malowań dla Spitów, P-51, etc. Dla Jak-9T to ciężka sprawa, gdyż o ile można natknąć się na powojenne zdjęcia, o tyle dokumentacji wymaganej do zatwierdzenia zupełnie brak.
Z góry dzięki za pomoc
pozdro
Lolo
PS.
Przy okazji pozdrawiam wszystkich pamiętających serwer Pik Ace'a :-)
-
Niestety o zdjęcia polskiego Jak-9T jest faktycznie trudno. Mam w ogóle wątpliwości czy ten typ wchodził w skład samolotów 1 PLM w okresie wojny. Spotkałem się jednak ze stwierdzeniem, że w Ludowym Lotnictwie Polskim były 24 takie maszyny w okresie 1944-1951.
Informacje, które mogą być ewentualnie pomocne dla twórców skinów 1 PLM:
- wymiary szachownicy: 300-350 mm
- barwy na osłonie piasty śmigła:
- 1 eskadra - żółta
- 2 eskadra - niebieska
- 3 eskadra - biała
- numeracja samolotów od 1 do 48 (ale nie było ciągłości - numer zwykle był początkiem numeru seryjnego)
Dla Jak-1 były to np.:
- D-ca pułku - ppłk J.Tołdykin - 42 (nr. seryjny 42178) i 47 (47177)
- Z-ca d/s polit. - kpt. M.Konieczny - 48
- Z-ca d/s polit. (późn.) - por. M.Jakubik - 22 (22176)
- D-ca 1 esk - kpt. S.Lisiecki - 16 (16190)
- D-ca 2 esk - kpt. W.Gaszyn - 2 (02161)
- D-ca 2 esk (późn.) - por. W.Bajew - 40 (40170)
- D-ca 2 esk (późn.) - por. W.Gabis - 24 (24165)
- D-ca 3 esk - kpt. K.Wysoczyński - 27 (27184)
Piloci:
- kpt. O.Matwiejew - 12 (12181)
- chor. W.Kalinowski - 9 (09188)
- chor. E.Chromy - 4 (04173)
- ppor. A.Wierzbicki - 20 (20170)
Samoloty Jak-9 - miały numery zgodne z końcówką numeru seryjnego np.:
- ppor. J.Gościumiński - 53 (3715353)
- kpt. O.Matwiejew - 86 (3215686)
- ppor. A.Broch - 81 (3315381)
- ppłk. Tałdykin - 15 (3415315)
- chor. R. Wierzchnicki - 74 (4115374)
- por. A.Szyrokun - 04 (4115304)
Spis samolotów 1 PLM na dzień 1.08.1944 (jeszcze przed dostawami Jak-9)
(http://img113.imageshack.us/img113/2074/spis7kp.th.jpg) (http://img113.imageshack.us/my.php?image=spis7kp.jpg)
Informacja dotycząca numerów samolotów typu Jak-9T
1 PLM "Warszawa" - ale niekoniecznie w czasie wojny - w zasadzie tylko jedna maszyna jest możliwa czyli 0715349 (wyprodukowana 12.10.43 - numer taktyczny miałby wtedy 49?) inne pochodzą z powojennej produkcji/dostaw:
1946 - 18-29, 24-73, 07-40
1949 - 31-29, 27-29, 38-11, 25-20
2 PLM
1949 - 33-92
3 PLM - brak danych :005: - brakuje jeszcze 3 maszyn jeżeli informacja o 24 sztukach jest prawdziwa.
14 Samodzielny Pułk Lotniczy Rozpoznania i Korygowania Ognia Artylerii (stan na dzień 31.08.1945):
2515353, 2515339, 2515366, 2515312, 2515378
Oficerska Szkoła Lotnicza
1949 - 36-68, 25-44, 17-37, 34-64, 33-82, 35-04, 34-82
Przykładowe malowania w 1PLM, niestety kiepska jakość - Jak-1M oraz Jak-9M (ten drugi z okresu ofensywy Odra-Łaba - czyli gdyby ten Jak-9T nr 49 był już w tym okresie w pułku to pewnie miałby taki kamuflaż):
(http://img114.imageshack.us/img114/8458/jak1m7xn.th.jpg) (http://img114.imageshack.us/my.php?image=jak1m7xn.jpg)(http://img114.imageshack.us/img114/2808/jak9m7jm.th.jpg) (http://img114.imageshack.us/my.php?image=jak9m7jm.jpg)
- ten nr. "101" pochodzi pewnie od któregoś z tych dwóch samolotów Jak-9M o numerach seryjnych 40-100 i 41-100 - pewnie od tego drugiego, żeby nie dublować numeru "100" zrobiono go pewnie "101".
Tu jest też jakieś malowanie powojenne Jak-9
Swoją drogą cieszę się, że ktoś ma zamiar robić polskie skiny Ludowego Lotnictwa Polskiego, niestety nie znam Aces High 2.
Może znajdzie się jakiś skiner od FB-AEP-PF tam są przecież praktycznie wszystkie wersje Jak-ów i stworzymy komplet skinów dla naszego lotnictwa "na wschodzie"? Bardzo mało jest naszych skinów w sieci :005:
Chetnie pomogę dysponuję materiałami odnośnie numerów itp. - nie robiłem dotychczas skinów do tej gry, ale można spróbować. Jeżeli będzie ktoś chętny to proszę o kontakt na PW - nie będziemy tu robić OT, a otworzymy temat w dziale o grze.
-
Wielkie dzieki!!!
naprawde fajny materiał.
tutaj link do wewnętrznej dyskusji naszych dywizjonowych pilotow, moze co nieco doda do meritum.
http://raf315.org/phpBB2/viewtopic.php?t=371
Co do skinow, to powstalo ich juz sporo, co cenniejsze - sa to dobrze udokumentowane i mocno przedyskutowane skiny - nie tylko Polskie. Uczestniczy w tej pracy wielu ludzi z całego świata.
Polecam tą stronkę:
http://www.ah-skins.com/
Wracając do tematu: Jaki 9T były odbierane (sprawdze to w domu) bodaj 12 grudnia 1944 roku, pisal o tym płk.E.Chromy w książce "Szachownice nad Berlinem". Jest tam dokładny opis i daty oraz ciekawostki dotyczące tych zdarzeń. Dostawa tych samolotów była bodaj trzy krotna a ostatnia dostawa miała miejsce na początku marca.
E.Chromy opisuje malowanie tych samolotów, jednak na tyle ubogo, że materiał ten nie może stanowić podstawy do weryfikacji.
Drugi opis znalazłem w książce "Samoloty na których latali polacy" - jednak jest to na tyle kontrowersyjna publikacja, tyle tam błędów, że nie mogę się nią posłużyć.
pozdro
Lolo
-
Wracając do tematu: Jaki 9T były odbierane (sprawdze to w domu) bodaj 12 grudnia 1944 roku, pisal o tym płk.E.Chromy w książce "Szachownice nad Berlinem". Jest tam dokładny opis i daty oraz ciekawostki dotyczące tych zdarzeń. Dostawa tych samolotów była bodaj trzy krotna a ostatnia dostawa miała miejsce na początku marca.
Drugi opis znalazłem w książce "Samoloty na których latali Polacy" - jednak jest to na tyle kontrowersyjna publikacja, tyle tam błędów, że nie mogę się nią posłużyć.
1. Co do pierwszej książki to faktycznie kiedyś ją czytałem, ale to było wiele lat temu więc, mówiąc szczerze nie pamiętam tego faktu.
2. "Samoloty na których latali Polacy" - jest pozycją może nie tyle kontrowersyjną, co bardzo uproszczoną, gdzie omówienie dużej ilości samolotów na ok. 250 stronach niewielkiego formatu zmusza do zbyt wielu skrótów, co nie zawsze wychodzi na dobre faktom historycznym. Błędów też się zresztą sporo trafia.
3. Jeżeli chodzi o numery seryjne samolotów to bazowałem na:
- "Polskie Samoloty Wojskowe 1939-45" - Andrzej Morgała.
- "Polski Samolot i Barwa" - Tadeusz Królikowski
Pozycje są może już niezbyt młode, ale np. ksiażka A.Morgały jest dość dokładna jeżeli chodzi o identyfikację samolotów wg. numerów seryjnych (można to porównać przy typach maszyn gdzie jest więcej dostępnych materiałów), zawiera jednak tylko te dane, które autorowi udało się ustalić.
Za ksiażką "Polskie Samoloty Wojskowe 1939-45":
...Jak-9T - wariant uzbrojony w działko NS-37 kal. 37 mm, stosowany był do zwalczania czołgów i innych ciężkich pojazdów, bunkrów i obiektów umocnionych oraz środków żeglugi. Maszyny tego typu były z powodzeniem stosowane w walkach na Wale Pomorskim, w Bitwie o Kołobrzeg i w Operacji Berlinskiej. Liczba maszyn Jak-9T w pułkach lotniczych wynosiła około 3-4 sztuk....
...16 III podczas lotu bojowego w rejonie Połczyna Zdroju zginął na samolocie Jak-9T dowódca pułku ppłk pil. Jan Tałdykin ...
... W Kampanii pomorskiej (2 II - 13IV 1945r.) piloci 1PLM wykonali 213 lotów bojowych w czasie 276 h, latając przeważnie na samolotach Jak-9M i Jak-9T. ...
... W dniu 29 V [1945] grupa 12 pilotów 1PLM "Warszawa" została skierowana do bazy zapasowej sprzętu na lotnisku Uzino koło Kijowa, dla odebrania 12 nowych samolotów Jak-9M i T... W końcu czerwca dokonano odbioru nowych maszyn w Uzinie i formacja 12 Jak-9 wykonała przelot do kraju, lecąc etapami po trasie Uzino - Gródek Jagielloński - Dęblin - Bydgoszcz, gdzie wylądowano w dniu 1 lipca 1945 r. ...
Tabela sprzetu na dzień 1.09.1949 r.
dla 1 PLM: 16 Jak-9M, 4 Jak-9T, 29 Jak-9P, 4 Jak-9W
Czyli faktycznie Jak-9T występował w 1 PLM już w czasie wojny, zresztą w takim układzie jest pewna niekonsekwencja w tej publikacji w opisie numerów seryjnych ...
Jak-9T
1 PLM "Warszawa"
0715349 (prod 12.10.43), 18-29, 24-73, 07-40 (1946 r.), 31-29, 27-29, 38-11, 25-20 (1949 r.)
... może zwykły błąd drukarski i miało być 1945 r. ?
Natomiast w publikacji "Polski Samolot i Barwa" pisze się o samolotach Jak-9 (bez precyzowania wersji) na których zginęli piloci w trakcie wojny i jest tam wymieniony ppłk. Tałdykin na maszynie o numerze 15 (nr fabryczny 3415315) - czyli wniosek, że był to Jak-9T, ale tego numeru nie ma w spisie w książce A.Morgały !
Więc spis jest niepełny - pewnie brakuje też innych samolotów.
Jednocześnie w książce "Samoloty na których latali Polacy" pisze się że "... 18 stycznia [1945] piloci pułku przylecieli na miejsce postoju pułku w Zadybiu Starym, na kolejnych samolotach Jak-9M i Jak-9T. Już 20 stycznia wykonano na Jak-9T loty patrolowe nad Warszawą." potwierdza się również, że "... Jaki-9M i T brały udział w przełamaniu Wału Pomorskiego, zdobywaniu Kołobrzegi i w Operacji Berlińskiej ..."
Ponadto u Morgały podaje się numery pięciu samolotów Jak-9T w 14 SPLRiKOA w dniu 31 VIII 1945, ale w książce "Pułki Ludowego Lotnictwa Polskiego 1943-1945" podaje się, że ta jednostka 1 V 1945 miała tylko 16 IŁ-2 i 5 Po-2 - czyli samoloty albo otrzymano pomiędzy majem, a sierpniem - albo przekazano z jakiegoś innego pułku (są to maszyny chyba jednej serii produkcyjnej - taki sam początek numeru 25...)
Wnioski są takie:
- znaleziona wcześniej liczba 24 maszyny Jak-9T w latach 1944-51 jest zapewne zbyt mała.
- samoloty Jak-9T latały na pewno w czasie wojny w 1 PLM w liczbie zapewne 3-4 sztuk
- znane są na pewno dwa numery tych maszyn 3415315 i 0715349 (czyli numery taktyczne zapewne 15 i 49)
Co ciekawe, w rozmowach podawali przykłady drugowojenne: Ił-2 / Ił2M , Jak-1 / Jak-1 M.
W ksiażce "Samoloty na których latali Polacy" pisze się wyraźnie, że samolot Jak-1M było to oznaczenie samolotu Jak-1b stosowane od czasu zmiany silnika i wzmocnienia uzbrojenia: "... tak zmieniony samolot produkowano od 1943 r. pod oznaczeniem Jak-1M do 1944 r. w ilości ponad 8700 maszyn"
Oczywiście tej książce można wiele zarzucić, ale jest to kolejna publikacja podająca to oznaczenie (Jak-1M) dla samolotów Jak-1 produkowanych od 1943r. Może faktycznie było tak, że Jak-1b po kolejnych zmianach nazywano Jak-1b "zmodyfikowany", a potem "ostało się" tylko to "M"?
-
Niedawno rozmawiałem z panem Mieczysławem Podgórskim, pilotem 1PLM, wspominał on okres walk o Kołobrzeg, w swojej relacji wymienił Jak-9T i zalety działka 37mm w czasie atakowania niemieckich barek.
W książce "1 Pułk Lotnictwa Myśliwskiego "Warszawa"" autor wskazuje początek 1945 roku jako okres w którym przyjeto na wyposażenie samoloty Jak-9T.
W tabelech wymienione są zarówno Jak-1M oraz Jak-1b, z przewagą tych pierwszych.
Natknąłem się również na coś takiego:
(http://img217.imageshack.us/img217/7579/image23bv.th.jpg) (http://img217.imageshack.us/my.php?image=image23bv.jpg)
-
Chyba trzeba dosyć głęboko poszperać, aby odnaleźć kiedy Jak-1M zamienił się w Jaka-1b a Jak-1 Moskit został Jakiem - 1M. :D
-
Małe uzupełnienie do stanu Ludowego Lotnictwa Polskiego (ponieważ wyszperałem trochę informacji - szukając zresztą czegoś innego) - myślę, że tutaj będzie pasowało pomimo faktu, że dotyczy okresu już po zakończeniu wojny - lata 1945-49.
Jak już napisałem wcześniej stan lotnictwa na dzień zakończenia wojny był następujący:
1 Dywizja Lotnictwa Bombowego
3 Pułk Lotnictwa Bombowego
4 Pułk Lotnictwa Bombowego
5 Pułk Lotnictwa Bombowego
2 Dywizja Lotnictwa Szturmowego
6 Pułk Lotnictwa Szturmowego
7 Pułk Lotnictwa Szturmowego
8 Pułk Lotnictwa Szturmowego
3 Dywizja Lotnictwa Myśliwskiego
9 Pułk Lotnictwa Myśliwskiego
10 Pułk Lotnictwa Szturmowego
11 Pułk Lotnictwa Szturmowego
4 Mieszana Dywizja Lotnicza
1 Pułk Lotnictwa Myśliwskiego
2 Pułk Nocnych Bombowców
3 Pułk Lotnictwa Szturmowego
12 Samodzielny Pułk Lotnictwa Sanitarnego
13 Samodzielny Pułk Lotnictwa Transportowego
14 Samodzielny Pułk Lotniczy Rozpoznania i Korygowania Ognia Artylerii
15 Samodzielny Zapasowy Pułk Lotniczy
17 Samodzielny Pułk Lotnictwa Łącznikowego
Natomiast bezpośrednio po zakończeniu działań wojennych w trakcie przechodzenia na etat pokojowy nastąpiły takie zmiany:
1 Pułk Lotnictwa Myśliwskiego - bez zmian
2 Pułk Nocnych Bombowców
- przemianowany na 2 Pułk Lotnictwa Szturmowego (czerwiec 1945)
- przemianowany na 4 Pułk Lotnictwa Szturmowego (1946)
3 Pułk Lotnictwa Szturmowego - bez zmian
3 Pułk Lotnictwa Bombowego
- przemianowany na 7 Pułk Bombowców Nurkujących (luty 1946)
4 Pułk Lotnictwa Bombowego
- rozformowany (1946)
5 Pułk Lotnictwa Bombowego
- rozformowany (1946)
6 Pułk Lotnictwa Szturmowego - bez zmian
7 Pułk Lotnictwa Szturmowego
- rozformowany (1946)
8 Pułk Lotnictwa Szturmowego
- rozformowany (1946)
9 Pułk Lotnictwa Myśliwskiego
- rozformowany (1946)
10 Pułk Lotnictwa Myśliwskiego
- przemianowany na 2 Pułk Lotnictwa Myśliwskiego (1946)
11 Pułk Lotnictwa Myśliwskiego
- przemianowany na 3 Pułk Lotnictwa Myśliwskiego (1946)
12 Samodzielny Pułk Lotnictwa Sanitarnego
- rozformowany (luty 1945)
13 Samodzielny Pułk Lotnictwa Transportowego
- częściowo rozformowany (lipiec 1945)
- część pułku weszła wskład 17 Mieszanego Pułku Lotniczego
14 Samodzielny Pułk Lotniczy Rozpoznania i Korygowania Ognia Artylerii
- częściowo rozformowany (grudzień 1945)
- część utworzyła 1 Samodzielną Eskadrę Rozpoznania i Korygowania Ognia Artylerii
15 Samodzielny Zapasowy Pułk Lotniczy
- przemianowany na 15 Szkolny Pułk Lotniczy (lipiec 1945)
- przemianowany na 1 Samodzielny Szkolno-Treningowy Mieszany Pułk Lotniczy
17 Samodzielny Pułk Lotnictwa Łącznikowego
- przemianowany na 17 Mieszany Pułk Lotniczy (lipiec 1945)
- przyjął do składu część rozformowanego 13 Samodzielny Pułk Lotnictwa Transportowego
- przmianowany na 2 Samodzielny Mieszany Pułk Lotniczy (wrzesień 1945)
Czyli stan lotnictwa na koniec 1946 wyglądał następująco (dodatkowo zmiany dokonane do 1949):
1 Pułk Lotnictwa Myśliwskiego - potem przemianowany na 1 Myśliwski Pułk Lotniczy (1.09.49 - 55 Jak-9*)
2 Pułk Lotnictwa Myśliwskiego - potem przemianowany na 2 Myśliwski Pułk Lotniczy (1.09.49 - 50 Jak-9*)
3 Pułk Lotnictwa Myśliwskiego - potem przemianowany na 3 Myśliwski Pułk Lotniczy (1.09.49 - 40 Jak-9*)
3 Pułk Lotnictwa Szturmowego - potem przemianowany na 5 Szturmowy Pułk Lotniczy (1.09.49 - 43 IŁ-2 + 10 iŁ-10)
4 Pułk Lotnictwa Szturmowego - potem przemianowany na 4 Szturmowy Pułk Lotniczy (1.09.49 - 39 IŁ-2 + 18 iŁ-10)
6 Pułk Lotnictwa Szturmowego - potem przemianowany na 6 Szturmowy Pułk Lotniczy (1.09.49 - 38 IŁ-2 + 12 iŁ-10)
7 Pułk Bombowców Nurkujących - nazwa bez zmian (1.09.49 - 40 Pe-2)
1 Samodzielny Szkolno-Treningowy Mieszany Pułk Lotniczy
2 Samodzielny Mieszany Pułk Lotniczy
1 Samodzielna Eskadra Rozpoznania i Korygowania Ognia Artylerii
potem (1.09.1949) występują jednostki "niebojowe" zamiast tych 3 opisanych powyżej:
Specjalny Pułk Lotniczy - 11 C-47, 12 Po-2, 1 Jak-9W2, 1 Jak-9P
OSL Deblin - 105 różnych samolotów
Samodzielna Eskadra Lotnictwa MW - 5 Jak-9 (różne: M,W1 i P), 9 IŁ-2m3, 3 Pe-2 + samoloty szkolne i łącznikowe
Eskadra Aerofotogram. i Rozp Lotniczego - 6 NC-701
9 Samodzielna Eskadra Łącznikowa - 11 Po-2 oraz 5 F-156C, 2 Bf-108, 1 Fw 58
______________
* - Jaki w różnych wersjach Jak-9M, 9T, 9W1, 9W2, 9P,
- Nie podałem maszyn łącznikowych, szkolnych czy wersji szkolnych maszyn bojowych np. UIŁ-2 czy UPe-2
-
No to jeszcze ciąg dalszy (dalej mi to raczej bardziej pasuje do "Lotnictwa epoki IIWŚ" niż do "Współczesnego Lotnictwa Wojskowego" - choćby ze względu na typy części maszyn) rozwoju lotnictwa LWP - mam nadzieję Boba, że będziesz usatysfakcjonowany :004: - bo dane dotyczące okresu bezpośrednio powojennego i "zimnej wojny" naprawdę ciężko wygrzebać.
Kolejna rozbudowa lotnictwa (praktycznie "totalna" restrukturyzacja) nastąpiła w okresie napiętej sytuacji związanej z Wojną Koreańską.
W 1950 roku planowano osiągnięcie stanu:
- trzech dywizji lotnictwa myśliwskiego (po 3 pułki)
- trzech dywizji lotnictwa szturmowego (po 3 pułki)
- jednej dywizji lotnictwa bombowego (3 pułki)
- trzech dywizji lotnictwa myśliwskiego OPL (po 3 pułki)
Zamierzenie okazało się jednak zbyt ambitne i po korekcie planów i rozformowaniu niektórych już stworzonych jednostek stan na 01.12.1952 wyniósł:
6 Dywizja Lotnictwa Myśliwskiego (Wrocław)
- 3 Pułk Lotnictwa Myśliwskiego (Wrocław)
- 11 Pułk Lotnictwa Myśliwskiego (Poznań)
stan dywizji: 28 Jak-9P, 5 Jak-9W
9 Dywizja Lotnictwa Myśliwskiego (Malbork)
- 29 Pułk Lotnictwa Myśliwskiego (Orneta)
- 41 Pułk Lotnictwa Myśliwskiego (Malbork)
stan dywizji: 14 MiG-15, 5 UTMiG-15, 26 Jak-23
11 Dywizja Lotnictwa Myśliwskiego (Świdwin)
- 26 Pułk Lotnictwa Myśliwskiego (Zegrze Pomorskie)
- 40 Pułk Lotnictwa Myśliwskiego (Świdwin)
stan dywizji: 14 MiG-15, 9 UTMiG-15, 28 Jak-9P
8 Dywizja Lotnictwa Szturmowego (Modlin)
- 4 Pułk Lotnictwa Szturmowego (Modlin)
- 5 Pułk Lotnictwa Szturmowego (Modlin)
- 48 Pułk Lotnictwa Szturmowego (Przasnysz)
stan dywizji: 61 Ił-10, 7 UIł-10, 45 Ił-2, 4 UIł-2
16 Dywizja Lotnictwa Szturmowego (Piła)
- 6 Pułk Lotnictwa Szturmowego (Piła)
- 51 Pułk Lotnictwa Szturmowego (Gdańsk-Wrzeszcz)
- 53 Pułk Lotnictwa Szturmowego (Mirosławiec)
stan dywizji: 47 Ił-10, 5 UIł-10
15 Dywizja Lotnictwa Bombowego (Bydgoszcz)
- 7 Pułk Lotnictwa Bombowego (Bydgoszcz)
- 33 Pułk Lotnictwa Bombowego (Bydgoszcz)
- 35 Pułk Lotnictwa Bombowego (Inowrocław)
stan dywizji: 16 Ił-28, 2 UIł-28, 4 Tu-2, 41 Pe-2, 5 UPe-2
5 Dywizja Lotnictwa Myśliwskiego OPL (Warszawa)
- 1 Pułk Lotnictwa Myśliwskiego OPL(Bemowo)
- 13 Pułk Lotnictwa Myśliwskiego OPL(Łęczyca)
- 31 Pułk Lotnictwa Myśliwskiego OPL (Bemowo)
stan dywizji: 46 MiG-15, 6 UTMiG-15
7 Dywizja Lotnictwa Myśliwskiego OPL (Kraków)
- 2 Pułk Lotnictwa Myśliwskiego OPL(Kraków)
- 39 Pułk Lotnictwa Myśliwskiego OPL(Mierzęcice)
stan dywizji: 63 Jak-23, 2 UJak-17
10 Dywizja Lotnictwa Myśliwskiego OPL (Słupsk)
- 25 Pułk Lotnictwa Myśliwskiego OPL(Pruszcz Gdański)
- 28 Pułk Lotnictwa Myśliwskiego OPL(Słupsk)
stan dywizji: 10 MiG-15, 1 UTMiG-15, 14 Jak-23
Inne jednostki:
21 Pułk Lotnictwa Zwiadowczego (Poznań)
stan pułku: 12 Pe-2, 2 UPe-2
36 Specjalny Pułk Lotniczy (Okęcie)
stan pułku: 2 Ił-12, 6 Li-2, 7 C-47, 5 An-2, 10 Po-2
44 Pułk Lotnictwa Łącznikowego (Okęcie)
stan pułku: 27 Po-2
1 Eskadra Korygowania Ognia Artylerii (Inowrocław)
stan eskadry: 11 Ił-2, 1 UIł-2
12 Eskadra Korygowania Ognia Artylerii (Oleśnica)
stan eskadry: 11 Ił-2, 1 UIł-2
4 Ośrodek Szkolenia Lotniczego (Dęblin)
Stan: 18 Ił-10, 16 UIł-10, 24 Ił-2, 19 UIł-2, 16-Pe-2, 11 UPe-2, 4 Li-2, 1 C-47, 56 Po-2
5 Ośrodek Szkolenia Lotniczego (Radom)
Stan: 25 Jak-9P, 11 Jak-9M, 33 Jak-9W, 8 Po-2
oraz jednostki lotnicze wchodzące w skład Marynarki Wojennej:
34 Pułk Lotnictwa Myśliwskiego MW (Babie Doły)
stan: 13 Jak-9P, 1 Jak-9W
30 Pułk Lotnictwa MW (Babie Doły)
stan: 3 Tu-2, 5 Pe-2, 2 UPe-2, 8 Ił-10, 1 UIł-10
I tutaj już można znaleźć jednostki istniejące obecnie lub te, które istniały calkiem niedawno np.
3 PLMB z Bydgoszczy - został rozwiązany chyba w 1991 roku
28 PLM ze Słupska - został rozwiązany w 2000 roku
9 DLM ? -> 9 PLM -> 9 elt (ostatnio na MiG-21) i 39 PLM -> 39 elt (ostatnio na Su-22) - też rozwiązane zostały stosunkowo niedawno, zdażyły zostać przeformowane na eskadry (39elt chyba 2002).
część tych jednostek istnieje do dzisiaj w formie eskadr np. :
1 PLM -> 1elt Mińsk Mazowiecki (obecnie na MiG-29)
41 PLM -> 41 elt Malbork (obecnie na poniemieckich MiG-29)
3 PLM -> 3 elt Poznań (ostatnio latała na MiG-21, teraz TS-11 i czeka na F-16)
6 PLSz -> 6 elt Powidz (obecnie na Su-22 ma dostać F-16)
10 PLM -> 10 elt Łask (latał na MiG-21, obecnie tylko TS-11 czeka na F-16)
40 PLM -> 40 PLMB -> 40 elt Świdwin (obecnie na Su-22)
8 DLM ? -> 8 PLMB -> 8 elt Mirosławiec (obecnie na Su-22)
Zresztą już bardziej współczesne dane z roku 1987: (może trochę OT, ale niech bedzie dla ciągłości)
WOPK
1 KOPK Warszawa
1 PLM Mińsk Mazowiecki - MiG-21
10 PLM Łask - MiG-21
42 ELŁ Bemowo - An-2 i Mi-2
2 KOPK Bydgoszcz
26 PLM Zegrze Pomorskie - MiG-21
28 PLM Słupsk - MiG-23
34 PLM Gdynia - MiG-21
43 ELŁ Bydgoszcz - An-2 i Mi-2
19 EHol. Słupsk - TS-11 i Jak-40
3 KOPK Wrocław
11 PLM Wrocław - MiG-21
39 PLM Mierzęcice - MiG-21
62 PLM Poznań - MiG-21
44 ELŁ Wrocław - An-2 i Mi-2
Wojska Lotnicze
4 KL Poznań
2 DLM-B Piła
6 PLMB Piła - Su-22
7 PLBR Powidz - Su-22,Su-20
45 PLMB Babimost Lim-6bis
47 ELT Piła - An-2, Mi-2
3 DLM-B Świdwin
3 PLMB Bydgoszcz - Su-7
8 PLMB Mirosławiec - Lim-6M
40 PLMB Świdwin - Su-22
48 ELT Świdwin - An-2, Mi-2
4 DLM Malbork
2 PLM Goleniów - MiG-21
9 PLM Debrzno - MiG-21
41 PLM Malbork - MiG-21MF
46 ELT Malbork - An-2 i Mi-2
32 PLRT Sochaczew - MiG-21R
36 SPLT Warszawa - Tu-154, Jak-40, Mi-8
13 PLT Kraków - An-26, An-12
17 ELT Poznań Jak-40, An-2, Mi-2
37 PŚT Łęczyca - Mi-8, Mi-6
49 PŚB Pruszcz Gdański - Mi-24, Mi-2
56 PŚB Inowrocław - Mi-24, Mi-2
WOSL (Dęblin)
38 LPSzkB Modlin - SBLim-2, Lim-5
58 LPSzkB Dęblin - SBLim-2, Lim-5
61 LPSzkB Biała Podlaska - SBLim-2, Lim-5
60 LPSzk Radom- TS-11
66 LPSzk Tomaszów Mazowiecki - Ts-11
23 lesz Dęblin - An-2, Mi-2, IŁ-14
47 SzPŚ Nowe Miasto - Mi-2
Obecnie szukam danych na temat lat sześdziesiątych i siedemdziesiątych - może ktoś może pomóc ? Będę też wdzięczny za ewentualną korektę - bo o ile stan z 1949 i 1952 pochodzi z dość dobrze udokumentowanych źródłeł pisanych to dalsze informacje są "wyszperane".