Wątek: Pierwszy lot T-50 (PAK-FA)

[spyro23]

Mea culpa, będe uważać w przyszłości.

[Pedros]

Ten silnik proponowany przez Saturna to prawdopodobnie Wyrób 127 o deklarowanym ciągu ~157kN wobec ~147kN obecnego Wyrób 117S

Być może to będzie dopiero jakaś przejściowa wersja między docelowym silnikiem, bo rzeczywiście 157 to ciut za mało.

Ciekawe jest natomiast jak wygląda sprawa z powłokami RAM u Rosjan? Bo jeśli to co podaje Suchoj na temat SPO 0.5m^2 to prawda to  strasznie kiepsko wyglądają jego charakterystyki stealth.


No i jeszcze o silnikach

"Integrator of the engine 2 nd stage for the fighter 5 th generation will be "Joint engine manufacturing corporation"

Integrator of the engine 2 nd stage for the fighter 5-th generation (PAK FA) will be "Joint engine manufacturing corporation," said the head of the corporation "Sukhoi" Mikhail Pogosyan.

According to him, most likely, an integrator of the engine 2 nd stage for a promising set of front-line aircraft engine manufacturing will be a Joint Corporation, which merged with the Salyut. "Already defined the contours of the engine 2 nd stage, but we must realize that its cycle of creation 10-12 years, "- said Pogosyan. He ruled out the possibility of engine 2-th stage in the coming years." Similarly, do not appear by 2015 ", - stressed the head of the corporation.

Pogosyan said that for the PAK FA "Try not critical to the start of the tests with the engine 1-th stage. "The plane took off with a new engine, which was designed specifically for this aircraft," - he said, stressing that "this modern design, which allows to operate the aircraft for a long time." According to him, the exploitation of PAK-FA "in the Armed Forces of our country with the engine 1-th stage.

As for the next engine, said Pogosyan, "the time of its implementation should be clarified.""We need to clarify the scope of work and sources of funding - he stated. - The challenge this is. Determine during 2010 - maximum 2011. "

[exec]

Wypadało by jeszcze podać, że ta informacja pojawiła się na łamach agencji ARMS-TASS.

[John Cool]

Nie wiadomo. Poza tym owo ~0.5m^2 (ciekawe z której strony?) to tylko informacja prasowa. Nie wspomnę o tym że wcześniejsze wymiary płatowca podane w niusach jak się okazuje pochodziły z... rosyjskiej wikipedii, więc chaos informacyjny jest spory.

Co interesujące, wartość SPO rzędu 0.5m^2 biuro konstrukcyjne podawało kiedyś dawno temu na przykład wobec Berkuta... (któremu nawiasem mówiąc faktycznie w toku badań starano się doświadczalnie zmniejszyć skuteczną powierzchnię odbicia radiolokacyjnego) ale ile w tym prawdy to też nie wiadomo.

Faktem natomiast jest że przyjmując wynik rzędu 0.5m^2 za prawdziwy i to jeszcze w produkcyjnych egzemplarzach, to pieniądze włożone w rozwój T-50 są w zasadzie wyrzucone w błoto. Bardziej opłacalne z pkt. widzenia Rosjan byłoby chyba dalsze rozwijanie Flankera.

W obecnej sytuacji można chyba tylko śledzić dalszy rozwój programu.
Swoją drogą na stronie wydawnictwa Magnum-X jest już zapowiedź nowego nr "Lotnictwa" oraz artykułu Piotra Butowskiego na ten temat, o którym wspominał Gizmo.

Wielozadaniowy samolot myśliwski Suchoj PAK FA poleciał

29 stycznia 2010 r. po raz pierwszy wystartował prototyp rosyjskiego samolotu myśliwskiego nowej generacji Suchoj T-50 powstałego w ramach programu PAK FA. Za sterami samolotu siedział pilot doświadczalny, Siergiej Bogdan. Lot trwał 47 minut i – według oświadczenia Suchoja – przebiegł pomyślnie, całkowicie zgodnie z zadaniem. W czasie lotu dokonano wstępnej oceny sterowności samolotu, pracy silników i podstawowych instalacji; samolot dwukrotnie schował i wypuścił podwozie. Samolot działał prawidłowo we wszystkich fazach lotu. Jest łatwy i wygodny w pilotowaniu – dodał Siergiej Bogdan.

Pierwszy lot miał miejsce na lotnisku zakładu KnAAPO w Komsomolsku nad Amurem, który produkuje samoloty myśliwskie Su-27/Su-30/Su-35 oraz samoloty pasażerskie Superjet 100, a teraz także T-50. 12 lutego 2010 r. samolot T-50-1 wykonał swój drugi lot, trwający 57 minut, a następnego dnia wzbił się w powietrze po raz trzeci. Po tym locie zdecydowano się, żeby T-50-1 zdemontować i przerzucić samolotem transportowym An-124 Rusłan do instytutu prób w locie przemysłu lotniczego w Żukowskim, gdyż tylko tam jest baza dla bardziej zaawansowanych testów. Program samolotu myśliwskiego piątej generacji otrzymał w Rosji kryptonim PAK FA – Perspektiwnyj Awiacjonnyj Kompleks Frontowoj Awiacji. Oznaczenie T-50 to wewnętrzny kod projektu w biurze konstrukcyjnym Suchoja. Przez pewien czas używano dla niego oznaczenia Istriebitiel-21 (Myśliwiec 21. wieku) oraz I-21E w wersji eksportowej. Jeszcze jedno oznaczenie wersji eksportowej używane w dokumentach Suchoja to PMI – Perspektiwnyj Mnogofunkcjonalnyj Istriebitiel. Dla wersji rosyjskoindyjskiej jest stosowane oznaczenie FGFA – Fifth-Generation Fighter Aircraft. Program PAK FA ruszył w 1999 r., a 26 kwietnia 2002 r. firma Suchoj została wybrana przez komisję rządową na wykonawcę tego programu. W październiku 2004 r. Suchoj przedstawił rosyjskim siłom powietrznym projekt wstępny myśliwca T-50, który dwa miesiące później, 10 grudnia 2004 r., został zatwierdzony. Głównym konstruktorem myśliwca T-50 mianowano Aleksandra Dawidienko. Program PAK FA jest realizowany zgodnie z planem. Jeszcze w 2006 r. pierwszy lot prototypu T-50 zapowiedziano przed końcem 2009 r., a więc opóźnienie wynosi zaledwie jeden miesiąc. Według informacji Suchoja, program terminowo otrzymuje całe zaplanowane finansowanie. Począwszy od 2006 r. program jest finansowany ze środków Ministerstwa Przemysłu i Energetyki; mniejsza część pochodzi od Ministerstwa Obrony oraz ze środków Suchoja i innych firm uczestniczącychw programie (do 2006 r. projekt był rozwijany niemal wyłącznie za własne środki Suchoja i kooperantów; ministerstwo obrony dawało tylko dwadzieścia procent). PAK FA ma być samolotem myśliwskim nowej generacji przeznaczonym do wywalczania przewagi w powietrzu i prowadzenia walki powietrznej, z dodanymi możliwościami atakowania celów naziemnych i nawodnych. Suchoj w swoich oficjalnych materiałach tak porządkuje najważniejsze wymagania wobec PAK FA:

    * wielofunkcyjność: zdolność zwalczania celów powietrznych, naziemnych i nawodnych w dzień i w nocy w każdych warunkach atmosferycznych;
    * wyjątkowa zwrotność, w tym przy prędkościach naddźwiękowych;
    * mała widoczność w zakresach optycznym, podczerwonym i radiolokacyjnym;
    * zdolność do operowania z krótkich pasów startowych.

Nie podano żadnych danych liczbowych o nowym samolocie myśliwskim. Rosyjska telewizja państwowa przedstawiła dużą tablicę z charakterystykami... wziętymi z Wikipedii. Wszystkie poniższe dane są więc spekulacjami. Według pierwszych pomiarów samolot myśliwski T-50 ma mniejsze rozmiary niż myśliwce rodziny Su-27/Su-30/Su-35: rozpiętość 14,3 m (zamiast 14,7 m) i długość 20,0 m (zamiast 21,9 m, bez odbiornika ciśnień powietrznych). Jego normalna masa startowa (czyli masa ze zmniejszonym zapasem paliwa wewnętrznego i ograniczonym zestawem uzbrojenia) wynosi 21–22 000 kg, co przy dwóch silnikach o ciągu po 15 000 kG każdy daje stosunek ciągu do ciężaru około 1,4.


Pełna wersja artykułu w magazynie Lotnictwo 3/2010 

[Pedros]

Nie wiadomo. Poza tym owo ~0.5m^2 (ciekawe z której strony?)

Suchoj to gdzieś oficjalnie podawał. I to teraz niedawno odnośnie oblotu PAK FA. Tak więc jeśli to prawda to straszna żenada. A wypłyneło to z Suchoja tak więc...Być może rosyjskie powłoki RAM są lipne

[sermen]

Być może te 0,5m^2 to wartość obecnie latającego prototypu, który po pierwsze może nie mieć jeszcze powłok RAM, po drugie jego poszycie może nie jest jeszcze wykonane w docelowej technologii (zwróćcie uwagę na całą masę nitów mocujących poszycie) - jeśli wariant seryjny ma być wykonany w ten sposób to raczej nici ze stealth. Osobiście uważam, że docelowa wersja będzie miała większy udział kompozytów w konstrukcji (np. można wykorzystać doświadczenia z budowy S-37 gdzie do konstrukcji skrzydel wykorzystano duże panele kompozytowe). Podobno w materii kompozytów (których docelowy udział w konstrukcji ma wynieść 20%) Rosjanie liczą na wykorzystanie indyjskich doświadczeń.

[exec]

Suchoj to gdzieś oficjalnie podawał. I to teraz niedawno odnośnie oblotu PAK FA. Tak więc jeśli to prawda to straszna żenada. A wypłyneło to z Suchoja tak więc...Być może rosyjskie powłoki RAM są lipne

Suchoj chyba nic nie mówił o RCS swojego nowego produktu. Z tego co wiem, to informacja pojawiła się najpierw w indyjskich mediach od dziennikarza, który rzekomo cytował słowa jakiegoś ministra obrony (czy coś w tym stylu), a potem ta sama informacja pojawiła się w rosyjskiej telewizji.

Zresztą tu się zgadzam z John'em - jeśli ta wartość była by prawdziwa, to by oznaczało, że ten projekt to porażka nie warta kontynuowania. W końcu 0,5 m^2 to wynik klasy Gripena czy innego Eurofighter'a. Patrząc na sam kształt w którym dużo większą uwagę przywiązano do zmniejszenia RCS niż w maszynach Europejskich ciężko uwierzyć w to 0,5 m^2.

[Pedros]

Z drugiej strony Rosjanie nie mają wiele doświadczeń w stealth a szczgólnie w powłokach RAM. Też mnie to dziwi bo i są odpowiednie kształty i uzbrojenie w wewnętrznych komorach. Być może to celowa dezinformacja.

[sermen]

Akurat w powłokach RAM mają pewne doświadczenia aczkolwiek nie mam dostepu do konkretnych danych liczbowych o ich skuteczności (są one zawarte w PKL nr 40 "Nowe Su i MiG", jak ktoś ma pod ręką to może napisać konkretne dane).

[John Cool]

Rosyjskie prace nad takimi powłokami rozpoczęto jeszcze w latach 1982-1986, w ośrodkach MMZ Zenit (ANPK MiG), WIAM, i WACzZ na doświadczalnych egzemplarzach MiG-23MŁ i MiG-29. W latach 90tych skupiono się w tej materii głównie przy Su-27M, MiG-29M oraz MiG-29K (wyłączając projekty samolotów kolejnego pokolenia). Zresztą w pozycji którą podał sermen jest chyba o ile dobrze pamiętam taki podrozdział na 2-3 strony pt. "Rosyjskie prace nad obniżaniem widzialności samolotów bojowych"... albo coś w ten deseń.

Dość powiedzieć że już teraz na samolotach oferowanych na eksport, m.in. MiG-29K Izd. 9.41/9.47 oferowanym Indiom, stosuje się takie powłoki. Są też widoczne na samolotach produkcyjnych inne dyskretne cechy charakterystyczne, jak na przykład to "ząbkowanie" na osłonie radioprzezroczystej, inspirowane rozwiązaniami z Rafale:

[Pedros]

Pytanie tylko jak bardzo są to zaawansowane rosyjskie powłoki RAM. Mogą to być bardzo proste pokrycia, farby ferrufloidalne itp
USA ma w tym nieporownywalnie więcej doświadczenia na F22 czy F 35 oraz B2 są naprawdę zaawansowane powłoki i sądze, że Rosja może być w tyle pod tym względem stąd taki a nie inny RSC T 50 pomimo odpowiednich kształtów. No cóż ale to tylko takie moje rozważania

[JG300_Lecter]

Tutaj podobno T-50-0 czyli egzemplarz do prób statycznych:



Zwraca uwagę brak usterzenia poziomego. Być może zdemontowano je tylko na czas określonych prób, w ogóle nie zakładano lub, w co wątpię jest to docelowy wygląd maszyny. Chociaż z drugiej strony może przy wysokiej efektywności mocno pochylonego usterzenia pionowego, wysuniętych daleko do tyłu powierzchniach sterowych skrzydeł i wektorowaniu ciągu można sobie usterzenie poziome odpuścić. Może w ten sposób da się trochę zyskać na SPO z góry i dołu?

[szturmowik]

"Rosyjskie prace nad obniżaniem widzialności samolotów bojowych"... albo coś w ten deseń.

[Don Wieslawo]

Wszystko na to wskazuje iż podawana wartość SPO T-50 nie dotyczy egzemplarzy produkcyjnych lecz tylko prototypu.Jaka to będzie wartość to nie wiadomo, lecz prawdopodobnie wyrażnie wyższa aniżeli w F-22. Dojdą powłoki i zwiększy się udział kompozytów ot i to wszystko. Niestety Rosjanie nie maja w tym względzie dużych doświadczeń w porównaniu do USA i w tej sytuacji nie są wstanie im dorównać..To wszystko o czym tu mówimy to tylko nasze spekulacje i dlatego trzeba poczekać na oficjalne dane techniczne i wartości osiągów samolotu zaprezentowane przez Suchoja , lecz kiedy to nastąpi to niewiadomo. Osobiście bardziej liczę na dane '' z pierwszej ręki '' Piotra Butowskiego.

[JG300_Lecter]

Dzięki szturmowik. Jeżeli w 1985 udało im się obniżyć SPO Miga-23 do 1m², to bardzo bym się zdziwił, gdyby te 0,5m² dla T-50 okazało się prawdą. Chyba, że te dane dotyczą tylnej półsfery. Swoją drogą jeżeli taki układ tylnej części maszyny pozostanie w samolotach seryjnych to ciekawe na ile była to świadoma decyzja a na ile ograniczenia technologiczne. Być może Rosjanie wyszli z założenia, że warto poświęcić SPO tylnej półsfery dla wyższej manewrowości (dysze wychylane w poziomie).