Wątek: Zasada działania celownika optycznego AP-2P.

[traun]

Mam prośbę bo szukałem w googlach ale nic nie znalazłem, czy mógłby mi któryś kolega wytłumaczyć jak działał ten celownik z MIGa-15.
Do czego np. służy to pokrętło:

[Qbeesh]

Celownik dziala na zasadzie kolimacji. Siatka celownicza jest rzutowana w nieskończonosci na refleksyjną szklaną płytkę. Pokrętło służy do regulacji srednicy koła celowniczego. Srednicę koła dostosowujesz do rozpiętosci skrzydeł celu. Dzięki temu celownik "wie" w jakiej odległosci jest cel, co pozwala mu "obliczyć" (piszę "obliczyć", ale tak naprawdę to czysty analog, mechanika i żyroskop) poprawkę. Końcowy efekt jest taki, że celownik pokazuje gdzie w danych warunkach lotu ulokujesz pociski. Dobrze gadam, chłopaki?
To takie podstawy. Zdaje się, że ten celownik posiada też funkcje bombowe, łącznie z możliwoscią opóźnienia zapalników.


Poproszę o poprawki ortograficzne. Mam w pracy jakąs jazdę z "jabłko+s". Post mi zatwierdza wtedy.

[traun]

Dziękuję za wyjaśnienia.
Czy dobrze rozumuję:
 - jeśli ustawiło się tym pokrętłem odległość to czy siatkę celownika nakierowywało się na samolot przeciwnika już bez odkładania żadnej poprawki?
Bo tak jest na zdjęciach z guncamery.

[Qbeesh]

No dokładnie, full wypas. Nakierowujesz siatkę całym samolotem, a automatyka na bieżąco oblicza miejsce gdzie pociski polecą, wpływając na położenie siatki, zależnie od danych parametrów lotu. Ty tylko musisz pilnować by cel zawsze znajdował się w kółeczku. Technika, bracie

[Sundowner]

Tylko w tym samym momencie Sabre miał już dalmierz radarowy do automatycznego wprowadzania poprawki odległości 

[Toyo]

W kwestii formalnej ^TM

Pokrętło służy do wprowadzenia tzw. bazy, czyli rozpiętości celu.
Wprowadzanie odległości następowało poprzez pokręcenie rękojeścią dźwigni sterownia silnikiem. Objawiało się to tym, że pierścień złożony z tzw. rombików zwężał się lub rozszerzał czyli dalej lub bliżej. Rombikami należało "opisać" cel i przy wprowadzonej odpowiedniej bazie otrzymywaliśmy odległość do celu. Żyroskop zaś na podstawie prędkości kątowej samolotu "wyliczał" poprawkę i po uwzględnieniu odległości informacja była przekazywana na zespół optyczny.

Przykład: Cel o rozpiętości 10 metrów, opisany rombikami rozwartymi na wartość 20 tysięcznych, odległość do celu 500 metrów. Cel o rozpiętości 20 metrów opisany rombikami ustawionymi na 20^T - odległość 1000 metów.

Gdyby do celu większego ustawić bazę 10, jak do celu pierwszego i opisać rombikami 20^T to otrzymalibyśmy pomiaru odległości wynoszący 500 metrów, a gdyby do małego zastosować bazę 20 metrów i opisać na 20^T, to otrzymalibyśmy wartość 250 metrów czyli bliżej niż cel jest faktycznie.

Podsumowując, pokrętło pod celownikiem opisane skalą metryczną służy do wprowadzania rozpiętości celu, czyli tzw. bazy, a odległość wprowadza się pokrętłem na DSS opisując znany rozmiar celu, co nam daje odległość.

[some1]

Tylko w tym samym momencie Sabre miał już dalmierz radarowy do automatycznego wprowadzania poprawki odległości 

I ręczny backup
Tak jak napisał Toyo, najczęściej w tego typu celownikach odległość ustawiało się pokrętłem na przepustnicy (P-51, Sabre, F-104, itd).

[traun]

Dziękuję bardzo za wyjaśnienia.
Nie będą mnie już więc zadziwiać filmiki z Korei gdzie Sabre pruje do Miga z 500-600 m w zakręcie i trafia bezproblemowo....
Czy  moglibyście mi jeszcze wskazać jakąś literaturę gdzie można prześledzić jak zmieniały się techniki celowania od II WŚ.
Byłbym bardzo wdzięczny za jakąś podpowiedź..

[Sundowner]

Ciężko o taką literaturę, chyba żeby po prostu przeglądać instrukcje do każdego celownika po kolei od najstarszych


Co do celowania na dużych odległościach, to na Starfighterach, jako, że działko było ich podstawowym orężem (z Sidewinderami latało się rzadko, a i wtedy były tylko użyteczne przeciwko bombowcom) piloci szkoli się do strzelania na dystansach w przedziale 750-1200m, celem była 85% skuteczność przechwytywania celu holowanego DART.

[Schmeisser]

Poznałem leżąc w szpitalu gościa który służył za młodu w Erprobungstelle Me163...erm tj. na lotnisku w Mierzęcicach, jako technik od urządzeń radiowych przy LiMach i MiG'ach-15. Gość, z wykształcenia inżynier elektryk, był kopalnią wspomnień. Wspominał o jakiejś wiezy kościelnej obitej blachą, która służyła jako stanowisko do testów radiodalmierza. Samolot nosem w strone wieży do której było coś ze 2 km i elegancko się sprawdzało.
Opowiadał też o niezłej aferze jaka wybuchła z powodu siana. Otóż jakiś mocno sfrustrowany okoliczny rolnik był 'zwrócił uwagę' dowódcy bazy że powoli idzie mu mu na nerwa fakt że co sobie siano poskłada na kopki to mu jacyś panowie przylatują i je rozdmuchują po całym polu No i zaczaili się razem, i dorwali nieszczęsnika lecącego po polu poniżej wierzchołków kopek. Ignoranci, przecież on tylko chciał trochę rozgonić maszynę bo słaby motor miała, że sparafrazuję szanowanego klasyka

[WYCIOR]

Celownik dziala na zasadzie kolimacji.......
.....Zdaje się, że ten celownik posiada też funkcje bombowe, łącznie z możliwoscią opóźnienia zapalników.

Celownik z MiG 15 jak mi się wydaje to ASP 3 bardzo podobny do celownika ASP 3 MN z naszego samolotu Iskra. Jest to żyroskopowy, kolimatorowy celownik strzelecki wykorzystujący zasadę precesji żyroskopu. Kolimatorowy bo to tylko sposób uzyskiwania światła i rzutowania światła a resztę "roboty" odwala żyroskop.

Oczywiście ten celownik może być wykorzystywany do bombardowania ale tylko jako celownik stały ( żyroskop nie wypracowywuje poprawek ) i wbrew pozorom nie ma możliwości ustawienia opóźnienia zapalników.

[Toyo]

Raczej żaden z celowników nie możliwości ustawienia zwłoki zapalnika. Nawet dzisiaj oglądałem coś o F-16 na TVNTurbo i zwróciłem uwagę na pokrętło nastaw czasów zapalnika umieszczone pomiędzy brzechwami bomby.

[traun]

Ech myślałem że jak kolega podał celownik od Iskry to łatwiej mi będzie coś wygooglować, ale niestety oprócz ogólnych wzmianek nigdzie nie mogę znaleźć opisu budowy i działania samego celownika. Koledzy wy macie różne źródła waszej ogromnej wiedzy -- pomóżcie bo temat bardzo mnie interesuje i chciałbym zrozumieć zasadę działania takiego celownika.

[foxbat155]

Jak ktoś prosi o dużą dawkę mało użytecznej w życiu codziennym wiedzy nie jestem w stanie nie pomóc. Poniżej opis budowy i sposobu działania celownika ASP-3NM z samolotów MiG-15/17. Pochodzi z instrukcji pilota samolotu MiG-17 bez bukwy. Życzę miłej lektury na święta.

[foxbat155]

Wrogie siły spowodowały iż znikła część ważnych informacji. Uzupełniam: