Wątek: Format dysku twardego (MBR vs GPT)

[Jascha]

Po wielu perypetiach, po 4 tygodniach dotarł do mnie w końcu dysk Kingston A2000 zamówiony na Amazonie. Dysk już zamontowałem, ale przy okazji jego inicjowania - gdy do wyboru mamy ustawienie go jako MBR albo GPT, stwierdziłem że może lepiej się najpierw upewnić.

Ogólnie rozumiem, że GPT powstał głównie do obsługi dysków większych niż 2TB (na początku chyba z myślą o serwerach), ale co na jakiś artykuł nie trafię na ten temat*, to wniosek jest taki, żeby wybrać GPT. Znalazłem też nawet twierdzenie, że podobno dysk GPT jest mniej podatny na błędy (choć osobiście problemów z MBR nigdy nie miałem). Odnośnie wybrania GPT zastanawia mnie też, czy jeśli pozostałe dyski będą ustawione jako MBR i podłączę teraz dysk GPT to nie będzie jakiś konfliktów pod tym względem (choćby przy klonowaniu partycji systemowej z dysku MBR na dysk GPT).

Będę wdzięczny za poradę czy w tym przypadku warto GPT zastosować czy też nie.

*Np:

https://www.pcworld.pl/news/GPT-vs-MBR-Ktory-format-dysku-twardego-wybrac,412432.html

Jeśli chcesz użyć dużego dysku twardego (ponad 2 TB) z dużą ilością partycji i wieloma systemami operacyjnymi, wybierz GPT. Nawet jeśli dysk ma pojemność 2 TB lub mniej, nadal warto używać GPT, jeśli komputer PC lub laptop obsługuje ten format.

Używaj MBR tylko wtedy, gdy chcesz zachować kompatybilność ze starszym sprzętem i 32-bitowymi wersjami systemu Windows.

https://www.howtogeek.com/193669/whats-the-difference-between-gpt-and-mbr-when-partitioning-a-drive/

You’ll probably want to use GPT when setting up a drive. It’s a more modern, robust standard that all computers are moving toward. If you need compatibility with old systems — for example, the ability to boot Windows off a drive on a computer with a traditional BIOS — you’ll have to stick with MBR for now.

[KosiMazaki]

GPT, bo to pozwala skorzystać z nowsiejszych funkcji pokroju "secure boot" dostępnych dostępnych od czasu Windows 8. W dodatku zyskasz na szybkości odpalania windy.

Pozostałe dyski w formiacie MBR nie ucierpią, to kwestia tylko z którego odpala się boot menadżer.

Nie ma znaczenia czy GPT czy MBR, pod względem podatności na błędy. GPT jest nowszym formatem i nie ma z tym problemu. Używam od lat, dyskomfortu nie zauważyłem. Śmiało instaluj.

[Jascha]

Ok. Dzięki za odpowiedź. Normalnie wybór GPT byłby oczywisty, ale właśnie chodziło mi o to, czy jak ma się część dysków w jednym formacie, a część w drugim, to nie prowadzi to do jakiś problemów. Albo czy na przykład kopiowanie danych z dysku MBR na dysk GPT nie zajmuje potem więcej czasu, bo jakoś to musi być dodatkowo konwertowane.

A konwertowanie pozostałych (niesystemowych) dysków z MBR na GPT ma sens?

PS. Kwestia szybkości odpalania Windowsa nie jest dla mnie najmniejszym problemem na SSD pod SATA, a co dopiero na M.2 PCIe.

[some1]

GPT nie poprawia transferów, ale może przyspieszyć wykrywanie dysku przez BIOS. Tutaj szybkość urządzenia jest bez znaczenia.

Niektórzy posiadacze najnowszych kart nvidii skarżą się na problemy z uruchamianiem komputera (opóźnienia, pikanie) jeśli bios jest trybie kompatybilności z dyskami MBR. Zatem lepiej postawić system na GPT, choćby w celu uniknięcia takich kwiatków w przyszłości.

[Jascha]

A to w BIOS po ustawieniu systemowego na GPT też coś trzeba zmienić?

Przy okazji - mały offtop - jak mogę wymusić wejście w BIOS z W10? Bo nie mam tej opcji w zaawansowanych opcjach uruchamiania (jak tu np. https://www.laptopmag.com/articles/access-bios-windows-10). Mam chyba ustawioną jakąś opcję Fast Boot. Klawisze, które są podane w instrukcji powodują, że W10 się nie ładuje, ale BIOS też nie (mam czarny ekran). Płyta MSI MAG Z390 TOMAHAWK. Czy pozostaje tylko reset CMOS? 

[some1]

MSI ma chyba soft do wyłączenia tego pod Windows.

Pod GPT nic nie trzeba zmieniać, ale pod system na MBR trzeba mieć w UEFI włączony tryb CSM.

[Jascha]

MSI ma chyba soft do wyłączenia tego pod Windows.

No niby ma, a nie ma. Aplikacja to MSI Dragon Center, ale nie ma opcji Boot2Bios czy czegoś w ten deseń. Nawet specjalnie zaktualizowałem ją do najnowszej (zintegrowali ją z Windows Store, bleee...) i też tego nie widzę.

Teraz gdzieś znalazłem, że być może problem polega na podpięciu monitora pod DisplayPort...

[KosiMazaki]

MSI Fast Boot albo przytrzymają przycisk włączenia jak do twardego resetu. U mnie to powoduje wejście do UEFI. Poza tym mogę też zwyczajnie klawiszem "del".

Tak jak Ci pisałem wcześniej GPT z MBR nie gryzie się. To ma znaczenie jak chcesz stawiać starsze systemy, dla których GPT nie istnieje. Niemniej są modyfikacje nawet Windowsa 7 z boot menagerem z Windowsa 8, które rozpoznają GPT. Poza tym całe GPT ma na celu oprócz załatwienia sprawy z partycjami ochronić użytkownika przed wrzucaniem innych ciekawych softów przed bootowaniem Windowsa. Jednym z takich sztampowych przykładów jest np. aktywacja Windowsa 7 różnego rodzaju loaderami. To co tutaj odpowiadało za aktywację windy, w innym przypadku może posłużyć za furtkę osób niepożądanych do twojego kompa i nic tego nie zatrzyma. Secure boot miał to wyeliminować, ale z tego co pamiętam, nie do końca mu wyszło. GPT to takie samo naturalne przejście jak z systemów x86 na x64.

[Jascha]

Ok, dzięki.

Z BIOSem okazało się, że musiałem odpiąć telewizor podpięty po HDMI bo UEFI chciało wyświetlać się na nimi (mimo, że był wyłączony). Monitor podpięty pod DP nie był uwzględniany.

MSI Fast Boot mam wyłączony, bo jeśli dobrze rozumiem opis to już w ogóle się do BIOSu nie dostanę wtedy za pomocą klawiatury (pominięcie rozpoznania urządzeń USB i SATA na starcie). Ale jest jeszcze coś takiego jak GO2BIOS gdzie przytrzymując przycisk uruchomienia przez 4 sekundy powinien uruchomić się BIOS.

Pod GPT nic nie trzeba zmieniać, ale pod system na MBR trzeba mieć w UEFI włączony tryb CSM.

W BIOS w zaawansowanych ustawieniach > konfiguracja Windows OS > dla Windows 10 WHQL Support mam wybrane CSM (inna opcja to UEFI). Czyli tak może zostać pod GPT również? Czy to jeszcze co innego?

[Jascha]

Zrobiłem klonowanie dysku systemowego (MBR) na nowy dysk M.2 (GPT). Program EaseUS Partition Master 14.5. Niestety w trakcie klonowania, format nowego dysku również został sklonowany na MBR.

Program ma opcję zmiany z MBR na GPT i odwrotnie bez utraty danych, ale nie dotyczy to aktywnego dysku systemowego (to może tylko wersja płatna). Stary dysk, na którym nadal jest system mogę sobie zmienić na GPT, ale nie wiem dlaczego nie jestem w stanie uruchomić z niego systemu (ustawiam kolejność bootowania, co teoretycznie powinno spowodować zmianę liter dysku na C i D, ale tak się nie dzieje - dalej ładuje się system z M.2).

Jak teraz to ogarnąć? Chciałbym po skonwertowaniu starego dysku na GPT, uruchomić ponownie z niego system i wtedy skonwertować dysk M.2 na GPT (wówczas powinno to być możliwe w darmowej wersji programu), ale nie mogę uruchomić systemu ze starego dysku.

Nie wiem czy to jest warte zachodu w ogóle, ale irytuje mnie to, że poustawiało się to wszystko nie tak jak powinno.

[Jascha]

Przepraszam, że prowadzę konwersację z samym sobą, ale udało mi się w końcu znaleźć rozwiązanie, więc umieszczam je poniżej, może komuś się kiedyś przyda.

Konwersja z MBR na GPT nie jest zasadniczo problemem jeśli instalujemy system na nowo (taką konwersję można przeprowadzić również za pomocą funkcji DISKPART, ale wiąże się to z usunięciem wszystkich aktywnych partycji). Małe wyzwanie stanowi natomiast konwersja aktywnego dysku systemowego, jeśli chcemy aby wszystkie dane pozostały nienaruszone. W takim przypadku można skorzystać np. z programów EaseUS Partition Master lub AOMEI Partition Assistant, ale ta funkcja dla dysków systemowych jest dostępna tylko w pełnej - płatnej wersji (za darmo możemy konwertować dyski niesystemowe). Jedyne darmowe rozwiązanie, które znalazłem to funkcja MBR2GPT, z której co do zasady należy korzystać w środowisku Windows PE, uruchomionym np. z dysku odzyskiwania.

Teoretycznie konwersję można uruchomić również w wierszu poleceń systemu w trybie administratora z odpowiednią modyfikacją komendy, choć nie jest to zalecane. Bezpośrednio w systemie można natomiast bezproblemowo przeprowadzić weryfikację czy nasz dysk spełnia wymagania do konwersji, za pomocą komendy:

Kod: [Zaznacz]

mbr2gpt /validate /allowFullOS
Co do samej konwersji to korzystałem informacji dostępnych tutaj:

https://webinsider.pl/windows-10-1703-mbr2gpt-konwersja-dysku/
https://docs.microsoft.com/en-us/windows/deployment/mbr-to-gpt

Niestety akurat w moim przypadku pierwszy błąd jaki spotkałem to "Disk layout validation failed for disk". Ten błąd wyskakuje jeśli na dysku systemowym mamy więcej niż 3 partycje (wliczając w to partycję rozruchu i partycję odzyskiwania). Ponieważ miałem jeszcze dodatkową partycję niesystemową, postanowiłem usunąć partycję odzyskiwania. Generalnie jest ona zbędna po utworzeniu zewnętrznego dysku odzyskiwania, ale doprowadziło to do kolejnego błędu o nazwie "Cannot find OS partition(s) for disk". Tutaj po mozolnym poszukiwaniu udało mi się w końcu znaleźć rozwiązanie, za pomocą funkcji bcdedit https://www.micah.soy/posts/converting-windows-10-legacy-bios-to-uefi-secure-boot/ Gdybym wiedział, że tak to będzie wyglądać, to zrobiłbym backup i usunął partycję z danymi... ale ważne, że udało się problem rozwiązać.

Potem konwersja przebiegła natychmiastowo i bez żadnych problemów.

W BIOS nic nie musiałem zmieniać, system startował na dysku GPT nawet z ustawionym trybem CSM. Później zmieniłem wszystko i tak na UEFI. Różnicy w prędkości uruchamiania Windowsa nie zauważyłem.