Złożyłem niedawno komputer na AMD Ryzen 7800X3D i pamięciach Kingston Fury Beast Black EXPO 64GB 6000MHz DDR5 CL36 DIMM. Mam wątpliwości dot. temperatur CPU i taktowania pamięci RAM:
TEMPERATURY CPUProcesor działa w połączeniu z chłodzeniem AIO be quiet! Silent Loop 2 360mm 3x120mm. Zastosowałem pastę Thermal Grizzly Kryonaut zgodnie z rekomendacją RzEmYkA. Co się nak*rwowałem w trakcie aplikacji, to moje. Niepotrzebnie może korzystałem z tej szpatułki, zamiast zrobić to - jak zwykle - starą kartą kredytową. Kształt procesora też nie ułatwiał tego zabiegu. Po zmontowaniu testy. Odpalam Prime95. Procesor chodzi ma temperaturę poniżej 60C. Myślę, sobie - ale zaj... chłodzenie kupiłem. Potem doczytałem, że test Prime95 dziś na niewiele się zdaje. Odpalony Cinebench R23. Boom, po 2 sekundach rozpoczęcia testu, 75C. Jak się odpaliły wentyle na 100% to miałem wrażenie, że ktoś suszarkę włączył. Zacząłem się zastanawiać, co w nazwie produktu robią słowa "quiet" i "silent". Nie mam pojęcia. Ostatecznie temperatury ustabilizowały się na poziomie ~78-79C. Postanowiłem sprawdzić jak będzie wyglądać sprawa z ograniczeniem prędkości wentylatorów, w końcu ciecz i radiator powinny robić swoje. Ustawiłem 100% dopiero od 90C. Poniżej tej wartości RPM ograniczyłem do ~1400. Jest to akceptowalny poziom - szum wentylatorów jest całkowicie zagłuszany przez dźwięk z głośników. Test Cinebench dał wynik na poziomie ~80-81C. To w sumie zgodne z testami w sieci:
https://www.techpowerup.com/review/amd-ryzen-7-7800x3d/25.htmlChoć spodziewałem się, że układ AIO całościowo będzie miał lepszą wydajność. No ale przynajmniej ładnie wygląda.
Oczywiście Cinebench wyciska z procesora siódme poty, w grach takie temperatury są tylko chwilowe. Z tego co widzę, na dłuższą metę najczęściej są w przedziale 65-75C.
Po tym przydługim wstępie moje pytania:
1) Jakie są bezpieczne temperatury pracy procesora? Czy należy się martwić tym przekraczaniem 80C? Bo znalazłem teorie, że wszystko powyżej 80C jest złe, jak i takie, gdzie wszystko poniżej 100C jest ok. W sumie jak się popatrzy na to zestawienie podlinkowane wyżej, to ten model nie wypada źle w porównaniu z wieloma innymi. Choć dla mnie styczność z takimi temperaturami to nowość. Wcześniej miałem 9600K z normalnym radiatorem (be quiet! Dark Rock) i nigdy nie musiałem się tym przejmować. Wydaje mi się, że nie przekraczała 65C.
2) Jak wygląda sprawa undervoltingu? Czy warto się w to bawić? Może macie jakiś godny polecenia poradnik? Jeśli te temperatury są zbyt wysokie, to nie mam z tym problemu by oddać jakiś ułamek mocy procesora, w zamian za lepszą kulturę pracy. Na pewno o żadnym podkręcaniu w moim wykonaniu nie będzie mowy.
TAKTOWANIE PAMIĘCIW końcu zabrałem się za testowanie profili EXPO. Mam dwa - na 5600 MHz i 6000 MHz. Bez EXPO pamięć chodzi na 4800 MHz (2x2400 MHz). Włączyłem profil EXPO, uruchamiam komputer na nowo. Nic, zero odzewu. Patrzę - pali się jakaś lampka błędu na płycie głównej (MSI MAG B650 TOMAHAWK). Już myślałem, że poszła płyta. Reset CMOS. Uruchomił się. Testuję drugi profil - to samo. Ale tym razem zostawiłem komputer włączony na dłużej, okazało się że po minucie BIOS ruszył. I tak to właśnie u mnie wygląda, w przypadku włączenia profilu EXPO, trzeba czekać 1 minutę (dokładnie 55 sekund) od naciśnięcia przycisku zasilania, żeby komputer zaczął się uruchamiać. To chyba nie jest normalne? Znalazłem wiele podobnych relacji w sieci, choć nie wiem czy dotyczy to wszystkich czy wybranych modeli. BIOS oczywiście zaktualizowany u mnie do ostatniej wersji.
Ale żeby było zabawniej, zabrałem się za benchmarki z tym EXPO. Nie dedykowany, syntetyczny test pamięci. Po prostu Cinebench + 3Dmark.
Bez EXPOCinebench 18 061
3DMark 20 939
EXPO 6000 MHzCinebench 18 012
3DMark 21 029
Czy ktoś może mi wytłumaczyć za co dopłaciłem dodatkową kasę?
Bo ciężko zauważyć różnicę. A wszędzie można poczytać, że "koniecznie trzeba użyć EXPO by wykorzystać pełny potencjał DDR5". I że AMD serii 7000 optymalnie działają z pamięcią 6000 MHz.
Na razie poważnie zastanawiam się czy nie zwrócić tych kości i nie wziąć tańszych, po prostu 4800 MHz, bez EXPO. Czy czegoś nie rozumiem?
Będę wdzięczny za uwagi.
