Witam!
Po dłuższej przerwie mogłem w końcu zająć się opisywaniem kolejnych zaawansowanych systemów awionicznych jakie znalazły swoje miejsce na pokładzie samolotu odrzutowego stulecia czyli MiG-21.
W trakcie prac nad wersją rozpoznawczą 21-szego konstruktorzy biura Mikojana postanowili zabudować na samolocie autopilota AP-155, który był zubożoną pochodną systemu SAU-155 z badanych w tym czasie prototypów samolotu MiG-25. Po udanej instalacji na odmianie R system ten stał się standardem dla wszystkich następnych wariantów MiG-21. Wcześniejsze odmiany samolotu korzystają z urządzenia KAP-2.
Autopilot AP-155 jest urządzeniem dwukanałowym zapewniającym sterowanie samolotem w stosunku do trzech osi i umożliwia utrzymanie odpowiedniego poziomu bezpieczeństwa lotu we wszystkich jego reżimach od startu do lądowania poprzez:
- automatyzację doprowadzenia samolotu do lotu horyzontalnego z dowolnego położenia przestrzennego co jest rozumiane przez utrzymywanie kątów przechylenia i pochylenia do maksymalnych wartości -/+ 6 stopni ( tzw. reżim kąta zerowego );
- stabilizację dowolnych zadanych drążkiem sterowym kątów przechylenia i pochylenia pod warunkiem że ich wartość przekracza 6 stopni;
- podwyższenie efektywności działań pilota dzięki tłumieniu krótkotrwałych odchyleń samolotu w kątach przechylenia, pochylenia i kursie;
- stabilizację reżimów lotu: kursu lotu, wysokości barometrycznej lotu;
- zapewnienie wyważenia samolotu przy współpracy z mechanizmem efektu trymerowego MP-100M lub MP-100MT;
Rozmieszczenie elementów AP-155 na płatowcu samolotu jednomiejscowego.
Autopilot AP-155 w samolotach wariantów R,S,SM,SMT,M,MF,Bis,US,UM pracuje w dwóch podstawowych reżimach:
- „Stabilizacja” funkcja zabezpiecza utrzymanie zadanych kątów ,kursu i barometrycznej wysokości lotu. Włączenie tego trybu następuje w wyniku naciśnięcia przez pilota przycisku-lampki „Stabilizacja AP” znajdującego się na pulpicie sterowania AP-155. Utrzymywane są parametry lotu takie jakie układ zastał w momencie włączenia, aby je skorygować pilot winień odłączyć AP przyciskiem na drążku sterowym i ponownie włączyć po wprowadzeniu nowych parametrów;
- „Doprowadzenie do lotu horyzontalnego” funkcja służy do doprowadzenia do prostoliniowego lotu poziomego z dowolnego położenia w przestrzeni i jest wykorzystywana w dwóch przypadkach: po utracie orientacji przestrzennej przez pilota i do lotów po trasie. Aby włączyć ten tryb pracy pilot powinien nacisnąć przycisk „ Priwiednienie AP” znajdujący się na drążku sterowym lub na pulpicie sterowania AP i uwolnić drążek sterowy od obciążeń.
W samolotach MiG-21Bis-SAU AP-155 posiada dodatkowy tryb pracy „Lądowanie”. Służy on do automatycznego lub dyrektywnego doprowadzenia samolotu na jedno z zaprogramowanych lotnisk lądowania według programu zależnego od odległości do lotniska lądowania. Pracą AP-155 steruje wówczas układ nawigacji radiotechnicznej RSBN-5S. Pilot włącza ten tryb poprzez naciśnięcie przycisku-lampki „ Posadka” na pulpicie sterowania AP.
Schemat funkcjonalny AP-155.
W samolotach jednomiejscowych ( oprócz Bis-SAU ) typowa kompletacja autopilota wygląda następująco:
- bloki przekażnikowo-wzmacniające RUB-155A;
- agregaty sterowania ( sterujące wzmacniaczami BU-45 ) RAU-107A;
- dajnik prędkości kątowych DUS-155;
- blok strojenia BS-155;
- blok komutacji RKB-155A;
- dajnik przeciążeń DPD-3;
- blok korekcji KPCz-2A;
- blok korekcji wysokości KW-11U;
- filtr zakłóceń FP-110;
- przyciski sterowania;
- układ czasu RW-155A;
- bloki kontroli;
- bloki BDS-1/5M.
Ponadto w trakcie swojej pracy AP-155 korzysta z sygnałów z innych urządzeń:
- dajników kątów przechylenia i pochylenia DUA-3;
- sztucznego horyzontu AGD-1;
- platformy bezwładnościowej GA-2M;
- mechanizmu efektu trymerowego MP-100M lub MP-100MT;
- automatu regulacji sterowania ARU-3W;
- układu kontroli ciśnienia w instalacji hydraulicznej GA-135T-00-21
Czas gotowości do pracy AP osiąga maksymalnie w czasie 3 minut od momentu włączenia, a cały zestaw ma masę 27 kg.
Drążek sterowy z przyciskami autopilota.
Pulpit sterowania AP w kabinie MiG-21MF.
Pulpit sterowania AP w kabinie MiG-21Bis-SAU z dodatkowymi włącznikami-lampkami odnoszącymi się do trybu lądowania.
