Skoro bardzo tichy Wam zależy na info o lotniskowcach Wojennej Morskowo Fłoty, to teraz może napiszemy troche o pułku lotniczym stacjonującym na Kuźniecowie.
Jak pewnie większość się domyśla, trudne położenie ekonomiczne Federacji Rosyjskiej w latach 90. znacznie skomplikowało i spowolniło wdrożenie lotniskowca Admirał Kuzniecow do służby, jak również ukompletowanie go samolotami i przeszkolenie załóg latających. 10 marca 1986 r. w Nowo-Fiodorowce w Sakach na Krymie sformowano 100. IIAP (Issledowa-tielsko-Instruktorskij Awiacjonnyj Połk) mający za zadanie przygotować pilotów myśliwców pokładowych. Pierwszym dowódcą pułku został ppłk pil. Timur Apakidze, który 26 września 1991 r. jako pierwszy pilot wojskowy wylądował na pokładzie lotniskowca; nazajutrz wylądował płk pil. Andriej Jakowlew. Przez dłuższy czas byli oni jedynymi pilotami wojskowymi w pełni przeszkolonymi na Su-27K.
Dalszemu szkoleniu przeszkodziło przejście bazy w Sakach pod jurysdykcję Ukrainy. W grudniu 1991 r., wraz z przeniesieniem Admirała Kuzniecowa do Floty Północnej, grupa 15 pilotów i ponad 40 techników z 100. IIAP przeniosła się do Siewieromorska, nowego miejsca bazowania lotniskowca. Tam wcielono ich do 279. OKSzAP (Otdielnyj Korabielnyj Szturmowej Awiacjonnyj Połk), latającego przedtem na Jak-38. Tenże 279. OKSzAP poddano reorganizacji i wkrótce przemianowano w 279. OKIAP (Otdielnyj Korabielnyj Istriebitielnyj Awiacjonnyj Połk). Jego dowódcą został, cóż za niespodzianka, ppłk. pil. Timur Apakidze. Pierwsze cztery seryjne samoloty Su-27K przyleciały do Siewieromorska dopiero w marcu-kwietniu 1993 r. Do końca roku 279. OKIAP został ukompletowany łącznie 24 samolotami seryjnymi (serie produkcyjne od 4. do 9.). Później produkcję Su-27K wstrzymano.
Szkolenie pilotów z racji faktu iż jedyny istniejący ośrodek szkolenia pilotów lotnictwa pokładowego, Nitka w Sakach, znalazł się poza granicami Rosji, było bardzo utrudnione. Rosjanie deklarowali wielokrotnie chęć budowy podobnego obiektu u siebie, ale okazało się to na tyle mało realne że prościej było dzierżawić ośrodek w Sakach od Ukrainy. Po latach rozgrywek politycznych na różnych szczeblach Rosjanie w 1994 roku zawarli w tej sprawie z Ukraińcami porozumienie.
Jako ciekawostka: przez lata dla Su-27K funkcjonowało oznaczenie Su-33, ale przez długi czas jako nieoficjalnie. Dopiero 31 sierpnia 1998 roku dekretem prezydenta FR Borysa Jelcyna już jako Su-33 samolot został oficjalnie przyjęty do uzbrojenia lotnictwa rosyjskiej marynarki wojennej. Samolot przyjęto z bazowym kompleksem bojowym znanym Su-27P: radiolokatorem N001 "Miecz" z procesorem sygnałowym/komputerem danych BCWM C100.02.04 (SCW-1) oraz C100.03.03 (SCW-2). Wg. innej niesprawdzonej wersji samolot podobno miał być przyjęty na uzbrojenie z nieco zmodernizowaną wersją radiolokatora "Miecz": N001M z procesorem sygnałowym/komputerem danych BCWM C101/C102 (SCW-1 oraz SCW-2) ze zmianami podobnymi do tych na modłę N019M "Topaz" z MiGa-29S, zwiększającymi możliwości obliczeniowe kompleksu radiolokacyjnego i umożliwiającego w teorii porażenie w trybie SnP dwóch celów dwoma pociskami.
23 grudnia 1995 roku Kuźniecow wyruszył na czele grupy 12 okrętów w swój pierwszy długotrwały rejs operacyjny na Morze Śródziemne. Podczas rejsu na pokładzie lotniskowca uczestniczyło 8 myśliwców Su-27K (siedem wojskowych i jeden z numerem bocznym 109 należący do biura konstrukcyjnego), dwa szkolne Su-25UTG (08 i 11) oraz 11 śmigłowców Ka-27 różnych wersji. Powrót do Siewieromorska dnia 25 marca 1996 roku.
W latach 2002-2003 większość samolotów Su-33 przeszło w zakładach KnAAPO remont oraz drobną modernizację. M.in. zainstalowany został nowy system RWR: SPO-32 (L-150) Pastel. Niektóre jego czujniki widoczne są na przednich klapach skrzydeł. Do prezentacji danych o zagrożeniach oraz o opromieniowaniu samolotu przez stacje radiolokacyjne, zamiast starego, charakterystycznego dla tego typu SPO ekranu CRT (i dawnej Beriozy) służy nowy system SIO-1 (СИО-1: Sistema Indikacji samoljeta o Obłuczeniu) zaprojektowany przez OKB Uljanowsk. W skład systemu wchodzą bloki obliczeniowe BWU-16 oraz wskaźnik wielofunkcyjny IM-3M-14.
Na dzień dzisiejszy w pułki znajduje się w linii 19 samolotów Su-33. Samoloty zgrupowane są w dwóch eskadrach pułkowych: 1. eskadra "Orły" oraz 2. eskadra "Tygrysy". Maszyny każdej z eskadr otrzymały charakterystyczny emblemat na stateczniku pionowym. Znane numery boczne samolotów Su-33 z 279.OKIAP:
60 61 62 64
65 66 67 68
70 72 76 77
80 81 82 84
85 86 87 88
W toku eksploatacji utracone zostały 4 egzemplarze:
- 11 czerwca 1996 r., zginął pilot Witalij Kuźmienko;
- 11 maja 2000 r. pilot płk Paweł Kretow katapultował się pomyślnie;
- 17 lipca 2001 r. na pokazach w Orłówce rozbił się Su-33 nr taktyczny 70. W wypadku zginął, już wtedy mianowany na generała-majora, legenda pokładowego lotnictwa Rosji, Timur Apakidze;
- 5 września 2005 r. podczas lądowania i posadzenia maszyny na pokładzie lotniskowca zerwana została linia hamująca, w rezultacie samolot Su-33 pilotowany przez ppłk. pil Jurija Korniejewa "przeszorował pokład" i wpadł do wody, po katapultowaniu się został pomyślnie podjęty przez śmigłowiec Ka-27PS;
We wszystkich przypadkach, pomijając ostatni, przyczyną wypadków były błędy popełnione przez pilotów.
I parę fot - manewry ćwiczebne na stanowisk "Nitka-1":
